คนเราเลือกเกิดไม่ได้ แต่ก็เลือกที่จะไม่เกิดก็ไม่ได้เช่นกัน เพราะฉะนั้น ความหมายชีวิต เราคืออะไรกัน ?

คนเราเกิดมาเพื่ออะไร ในทางจิตวิทยา?

คำตอบเยอะ เราเลยต้องคัดสรรว่าจะเลือกคำตอบไหน บางทีเราอาจจะเกิดมาเพื่อหาคำตอบนั้นด้วยตัวเอง 

ความหมายของผมคือการได้ทำงานเป็นนักจิตวิทยา เป็นประสบการณ์ดี ๆ ให้กับใครหลาย ๆ คนหรือใครบางคนที่เข้ามาพูดคุยกับเรา 

ของผมเป็นคำตอบเดิมว่า การที่ผมเกิดมา สิ่งที่เป็นความหมายที่สำคัญและยิ่งใหญ่ที่สุด คือ การที่เราเข้าใจชีวิตและมนุษย์ได้มากขึ้นในทุก ๆ วัน 

เพราะรู้สึกว่าสิ่งนี้เป็นความรู้ที่ต้องหา แต่ไม่มีตำราให้ เราเลยต้องไปเก็บเล็กผสมน้อยจากสิ่งต่าง ๆ ต้องตกตะกอนและสกัดออกมาเป็นคำตอบ 

รู้ขนาดไหนชีวิตถึงจะมีความสุข มั่นคง และรับมือกับความทุกข์ได้ เพราะงั้นความหมายของชีวิตพี่เลยเป็นการหาคำตอบให้กับเรื่องต่าง ๆ และทำให้คนอื่นหาคำตอบให้ตัวเองได้ด้วย

การหาความหมายชีวิต จำเป็นแค่ไหน?

จำเป็น แต่อย่าทำให้เป็นเรื่องที่ยิ่งใหญ่เกินไป บางทีตอบตัวเองง่าย ๆ ก็ได้ จากประสบการณ์ชีวิต ทำให้เข้าใจว่าการตั้งเป้าหมายหรือการค้นหาบางอย่าง 

คำตอบไม่ได้มีแค่หนึ่งเดียวของชีวิต แต่มีหลายมิติและหลายรูปแบบ ชีวิตคนเราเหมือนวงกลม มี 360 องศา คุณจะต้องเจออย่างน้อย 360 ความหมาย 

การตัดสินใจเล็ก ๆ ต่อจะดูงี่เง่า ไร้สาระ ไม่ได้ยิ่งใหญ่ แต่ถ้าเป็นตัวของตัวเอง จะสามารถสร้างเรื่องดี ๆ ให้ตัวเองได้ 

การคิดอะไรด้วยตัวเอง การเจอคำตอบของตัวเอง เป็นเรื่องที่มีความหมายและมีคุณค่ามาก ถึงเราจะตัดสินใจแล้วมีคนไม่ชอบ

แต่สุดท้ายการตัดสินใจด้วยตัวเอง การที่เรายืนหยัดในสิ่งนี้ เพราะเราได้ตัดสินใจแล้วในวันนั้น ไม่งั้นเราคงฟังคนอื่นแล้วใช้ชีวิตตามที่คนอื่นบอก ไม่ได้ใช้ชีวิตด้วยตัวเอง

ความหมายชีวิต และ เป้าหมายชีวิต แตกต่างกันไหม?

ถ้าเรามีเป้าหมาย เราจะเข้าใจความหมายชีวิต จะว่าเหมือนก็เหมือน จะว่าต่างก็ต่าง  แต่ถ้าพูดถึงความแตกต่าง เป้าหมายชีวิตคือสิ่งที่ต้องไปให้ถึง

นั่นหมายความว่าเป้าหมายมีหลาย ๆ อย่างได้ ทั้งระยะสั้น ระยะกลาง ระยะยาว และเปลี่ยนแปลงได้ ความหมายชีวิตเป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงได้เช่นกัน 

จากการที่เราตกตะกอนและค้นพบ แต่ความหมายไม่ใช่สิ่งที่ต้องไปให้ถึง แต่เป็นสิ่งที่ทำให้เรารู้ว่าเราจะตื่นมาเพื่อทำอะไรต่อไปให้ชีวิต 

แต่เป้าหมายคือสิ่งที่กำหนดทิศและทาง เหมือนการวิ่ง เส้นชัยคือเป้าหมาย ความหมายคือสิ่งที่บอกกับเราว่าทำไมเราถึงมาวิ่ง 

ไม่ได้อยากรวย ไม่ได้อยากประสบความสำเร็จ ได้ไหม?

ผมมองว่า เราต้องตอบตัวเองให้ได้และต้องเชื่อตัวเองบ้าง บางทีเราไม่กล้าเชื่อตัวเองเพราะเรากลัวว่าเราจะคิดผิด ทั้งที่จริง ๆ แล้วคิดผิดเป็นเรื่องปกติ

ถ้าเชื่อตัวเอง สิ่งที่ตามมาคือ ต้องรับผิดชอบในการตัดสินใจนั้นให้ได้ ลองทบทวนตัวเองก่อน ถ้าทบทวนแล้วรู้สึกว่าน่าเชื่อถือ อยากเชื่อก็เชื่อ

ความผิดพลาดเป็นเรื่องปกติ ความผิดพลาดทำให้รู้ว่าคุณได้อะไร ไม่ได้อะไร ชอบอะไร ไม่ชอบอะไร บางทีความผิดพลาดหรือข้อบกพร่องจะสะท้อนสิ่งที่เป็นประโยชน์ให้

พยายามแล้วแต่หา ความหมายชีวิตไม่เจอ ทำยังไง? 

คิดว่าเป็นสัญญาณเตือนถึง existential issue ถ้ามองให้ลึกไปกว่านั้น อาจจะมีเรื่องของบุคลิกภาพที่ผิดปกติหรือแปรปรวน 

เช่น borderline personality disorder หรือ narcissistic personality disorder บางคนอาจจะไม่ถึงขั้นนั้น แต่เป็นแค่คุณลักษณะเด่นทางด้านบุคลิกภาพ 

แต่เป็นสัญญาณหนึ่งที่มีความสำคัญ รวมถึงเป็นจุดเตือนว่า เราอาจจะต้องพบนักวิชาชีพที่มีความชำนาญด้านนี้ 

ไม่รู้ความหมายชีวิต ใช้ชีวิตยังไงให้มีความสุข?

มีความสุขผ่านความผิดพลาด เราทำเต็มที่ตลอด เอนจอยกับความสุข ศรัทธากับอะไรเล็ก ๆ ไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่ คุณค่าที่ได้รับนั้นพอ ๆ กันเลย 

ถ้าคุณไม่รู้ว่าคุณเกิดมาเพื่ออะไร มีความหมายยังไง แต่ถ้าคุณยังสามารถใช้ชีวิตให้มีความสุขได้ อาจจะไม่ต้องไปซีเรียสมาก 

บางทีจะมีแนวคิดแบบ Positive thinking หรือ Productive guideline คุณต้องรู้นู่นรู้นี่ ต้องมีเป้าหมาย บางทีเราไม่ต้องรู้ก็ได้ 

ถ้ายังมีความสุขอยู่และไม่เดือดร้อนใคร ต่อให้คุณไม่ใช่คำตอบที่ดีของแนวคิดคนอื่น คุณก็ไม่ต้องเดือดร้อนตัวเอง

แต่ถ้าชีวิตไม่มีความสุข ทำอะไรก็ไม่ดี พอลองฟังพอดแคสต์นี้แล้วยังไม่เจอคำตอบ ขอกลับมาที่จุดเดิมว่าลองไปพบนักวิชาชีพที่ชำนาญด้านนี้ดู

ด้วยความชำนาญที่มี ประสบการณ์ และศักยภาพ ชีวิตคุณจะดีขึ้นได้ ทุกคนเกิดมาได้ทั้งดีและแย่ แต่โอกาสที่จะทำให้ชีวิตดีขึ้นไม่เคยเป็นศูนย์ แต่ต่อยอดไปได้เรื่อย ๆ