ทุก ๆ คนต้องเคยหลงลืมการเห็น คุณค่าในตัวเอง บทความนี้ Alljit ร่วมกับ คุณรัชดาภรณ์ ศรีวิลัย นักจิตวิทยาคลินิก พูดคุยในทุกประเด็นในเรื่องสุขภาพใจ การเห็นคุณค่าในตัวเองสำคัญไหม?

และถ้าเราไม่เห็นคุณค่าในตัวเองเป็นแบบไหน หากเราเป็นคนที่มี Self Extreem ที่ต่ำ อาจส่งผลกระทบทางร่างกาย จิตใจของเราไหม?

เคยสังเกตุตัวเองหรือคนรอบข้างบ้างไหม ว่ามักมีความรู้สึกเกลียดตัวเอง รู้สึกไร้ค่า ไม่มีใครชอบ มีปัญหาในการตัดสินใจ แม้มีคนชื่นชมเราก็ยังไม่เชื่อเขา มักโทษตัวเองอยู่บ่อย ๆ นั่นอาจเป็นเพราะเราไม่เห็นคุณค่าในตัวเอง

การเห็น คุณค่าในตัวเอง เป็นแบบไหน?

อาจต้องลองถามว่าเรารู้สึกอย่างไรที่ได้เป็นตัวของตัวเอง เพราะคนที่เห็นคุณค่าในตัวเองจะรู้สึกมีความสุขในการใช้ชีวิตของตัวเอง มองเห็นคุณค่าของการมีชีวิตอยู่เพื่อจะได้ทำอะไรอีกหลาย ๆ อย่าง

หรือแม้การที่ได้ทำบางสิ่งบางอย่างก็จะรู้สึกมีความภาคภูมิใจในตัวเอง นำมาสู่ความรู้สึกของการรับรู้คุณค่าในตัวเองว่ามีศักยภาพพอ  

สาเหตุที่ทำให้เรารู้สึกไม่เห็น คุณค่าในตัวเอง มีอะไรบ้าง?

เกิดขึ้นได้จากคนรอบตัว เนื่องจากเราค่อนข้างในความสำคัญกับการเลี้ยงดูเป็นอันดับต้น ๆ คนที่ถูกเลี้ยงดูโดยการโดนตอกย้ำว่าตัวเองว่าไม่ดี,ไม่เก่ง,ทำไมทำได้แค่นี้  เมื่อเราโดนคนรอบตัว

คนรอบข้างตอกย้ำคำนี้อยู่ตลอดเวลาเรามักรู้สึกตอกย้ำตัวเองด้วยเหมือนกันว่าเราดีไม่พอ เก่งไม่พอจริง ๆ การรับรู้คุณค่าในตัวเองก็ต่ำไปด้วยจากคำพูดที่ถูกปลูกฝังและได้ยินอยู่บ่อย ๆ และเราจะเชื่อว่าเราเป็นคนแบบนั้น 

ครอบครัวมีส่วนสำคัญสำหรับการเห็นคุณค่าในตัวเองหรือเปล่า?

ครอบครัวสำคัญมากในวัยเด็ก เนื่องจากถูกปูพื้นฐานตั้งแต่วัยเด็กจนเติบโต ไปถึงเรื่องของการรับรู้คุณค่าของตัวเอง พ่อแม่,ผู้เลี้ยงดู,คนรอบข้างที่อยู่ด้วยในวัยเด็กมีส่วนสำคัญมากที่จะทำให้วันหนึ่งเราเห็นคุณค่าในตัวเอง

รวมถึงคุณครูในโรงเรียนเองก็เป็นส่วนช่วยให้เด็กรับรู้คุณค่า ว่าเราไม่ได้ด้อยกว่าใครแม้เราจะสอบได้ที่สุดท้ายก็ตาม คุณครูเป็นคนที่ต้องสะท้อนให้เห็น ว่าไม่ใช่แค่การเรียนในห้องเรียนที่จะเป็นตัววัดคุณค่าแต่การเห็นตัวเองมากกว่าที่จะทำให้รับรู้ว่า เรามีคุณค่าอะไรบ้าง 

คนอกหักมักจะไม่เห็นคุณค่าในตัวเองจริงหรือเปล่า?

เกิดจากการที่ในช่วงมีใครสักคนในชีวิต เราหลงลืมตัวเองไป หลงลืมที่จะสร้างความสุข,ความใส่ใจให้ตัวเอง หลงลืมที่จะทำความต้องการให้ตัวเอง พอวันหนึ่งไม่มีเขาจึงเป็นสาเหตุที่ทำให้เรารู้สึกว่าตัวเองไม่มีค่า

เพราะได้เอาคุณค่าของตัวเองไปขึ้นอยู่กับเขา ถึงแม้ว่าช่วงเวลาเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้กับใครหลายคน แต่อย่าลืมดึงตัวเองกลับมา เพราะสุดท้ายแล้วเราเกิดมาเพียงคนเดียว จึงจำเป็นต้องเรียนรู้คุณค่าในตัวเองมากกว่าการให้ค่ากับคนอื่น 

หากรู้สึกว่าตัวเองไม่มีค่าเห็นคุณค่าตัวเองต่ำจะทำอย่างไรดี?

จำเป็นอย่างมากที่ต้องหาที่มา ที่ไปในการเห็นตัวเองในมุมที่ไม่เห็นคุณค่าในตัวเองให้ได้ก่อนว่าอะไรทำให้เราเห็นคุณค่าในตัวเองต่ำ และดูว่าเราอยากเห็นศักยภาพมุมไหนของตัวเอง ลองลิสต์ข้อดี-ข้อจำกัดของตัวเอง

ออกมา รวมถึงถามคนรอบข้างให้สะท้อนร่วมด้วยเพื่อให้เห็นมิติต่าง ๆ ว่า จริง ๆ แล้วเราเองก็มีข้อดี

มีวิธีดึงตัวเองออกจากความคิดไม่เห็นคุณค่าตัวเองได้อย่างไร?

เมื่อเราต้องการดึงตัวเองขึ้นมาจากคำพูดหรือการถูกตอกย้ำ อาจต้องสำรวจว่าการที่เราทำบางสิ่งบางอย่างได้ดีแล้วแต่คนอื่นมองว่าดีไม่พอนั่นเป็นเพราะอะไร คำว่า

ดีในความหมายของแต่ละคนแตกต่างกันการที่คนอื่นมองว่าเราดีไม่พอไม่ได้หมายความว่าเราเป็นอย่างนั้นทั้งหมด และลองดูว่าเราสามารถทำให้ดีขึ้นได้อย่างไรบ้างหรือเราทำเต็มที่ของเราแล้ว 

ความผิดหวังในชีวิตเราเองก็สามารถส่งผลเรื่องการรับรู้คุณค่ากับชีวิตเราเช่นกัน เมื่อเห็นคุณค่าในตัวเองที่ต่ำลง การรับรู้คุณค่าในตัวเองก็ต่ำลงไปเรื่อย ๆ ด้วย เพราะเรารู้สึกไม่ภาคภูมิใจกับความล้มเหลวที่เกิดขึ้นก็นำไปสู่

ผลกระทบต่อการรับรู้คุณค่าในตัวเองด้วยทั้งนั้น

สุดท้ายนี้ ลองสำรวจตัวเองดูว่าเรารับรู้คุณค่าในตัวเองหรือยัง รู้จักตัวเอง เข้าใจในตัวเอง เห็นคุณค่าในตัวเองให้เป็น เพราะการเห็นคุณค่าในตัวเองจะทำให้เราก้าวเข้าสู่เป้าหมายในชีวิตได้ดีมากยิ่งขึ้น