การเป็นตัวของตัวเองเป็นสิ่งที่ดีแต่ทำไมมันยากจัง ทุกวันนี้เรากำลังลดความเป็นตัวเองเพื่อ อยากให้คนอื่นยอมรับ อยู่หรือเปล่า?

Alljit Podcast x รัชดาภรณ์ นักจิตวิทยาคลินิก

แคร์คนนอก อยากให้คนอื่นยอมรับ

การใช้ชีวิตของเราเอง ณ ปัจจุบันตอนนี้ มันเป็นอย่างที่เราเองต้องการจริง ๆ หรือเปล่า หรือเพียงเพราะว่าเป็นไปตามที่คนอื่นอยากให้เราเป็น 

ไม่กล้าเป็นตัวของตัวเองเพราะ…?

หากเราลองตั้งคำถามกับตัวเองในตอนนี้ตัวเราเป็นอย่างที่เราต้องการจริง ๆ หรือเปล่า หรือว่าเราเพียงทำตามสิ่งที่คนอื่นอยากให้เราเป็น หรือว่าเราเป็นตัวของเราเองจริง ๆ แบบที่เราอยากจะเป็นจริง ๆ 

เพราะจริง ๆ แล้ว เราอาจจะต้องการความรัก ต้องการเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม หรือว่าต้องการเป็นสิ่งที่ทุกคนรอบข้างให้ความสำคัญ

อาจจะทำให้หลาย ๆ ครั้ง ทำให้เราหลงลืมตัวตนจริง ๆ ของตัวเอง และเป็นอย่างที่คนอื่นอยากให้เป็น จนหลงลืมสิ่งที่เราเองต้องการจริง ๆ 

แต่ก็เพื่อให้คนเหล่านั้นรู้สึกชื่นชมตัวของเราเอง หรือว่า Self-Esteem ซึ่งมันก็โยงเข้าหาการรับรู้ถึงคุณค่าในตัวตนของเราเองด้วยเหมือนกัน 

แต่กับคนบางกลุ่มก็น่าเห็นใจ เพราะทำตามความต้องการของคนอื่น เป็นอย่างที่คนอื่นอยากให้เป็น จนถึงขั้นที่สูญเสียความเป็นตัวของตัวเอง

เพียงเพราะว่าความกลัว หรือว่ากังวลว่าตัวเองจะไม่ได้รับการยอมรับ และเป็นส่วนหนึ่งของสังคม หรือว่ากลุ่มในจุดนั้น 

สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นกับเราได้ง่ายในช่วงที่เราเป็นวัยรุ่น เพราะถือเป็นช่วงที่เราได้พัฒนาตัวตนของเราเองต้องการการเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มเพื่อได้รับการยอมรับเป็นส่วนหนึ่งของเราในวันนั้น 

แต่เมื่อเป็นเช่นนั้นจนเราเองสูญเสียการเป็นตัวของเราเองมากเกินไป มันกัดกินในใจของเราเองที่เราอาจจะเริ่มแยกไม่ออกว่า จริง ๆ แล้วตัวตนของเราเองนั้นเป็นอย่างไรเหมือนกัน 

ความต้องการความรัก หรือว่าต้องการการยอมรับจากสังคม ถือเป็นส่วนหนึ่งของมนุษย์เรา จากการที่ตัวเราเองจะต้องทำบางสิ่งให้คนรอบตัวยอมรับตัวเราเองได้ 

แต่หากว่าความต้องการไม่สอดคล้องกับตัวเราเองจริงๆ มันก็ทำให้เราอึดอัดใจ รู้สึกแย่ และสับสนกับสิ่งที่ตัวเราเองทำไปเหมือนกัน 

แต่หากสิ่งที่เราทำไป มันไม่ได้รับการตอบรับอย่างที่เราคิดจริง ๆ มันก็ทำให้เราเกิดความรู้สึกไม่ดี เสียความรู้สึกเศร้ากับสิ่งที่เราทำได้เหมือนกัน ความต้องการของคนเรามีมากมายจนมันไม่อาจจะหาจุดสิ้นสุดได้

บางทีการที่เราเป็นอย่างที่คนอื่นอยากให้เป็นและเข้าใจว่าเราเป็นเช่นนั้นจริง ๆ ซึ่งมันไม่ขัดแย้งเราสามารถอยู่กับสิ่งเหล่านั้นได้และมันก็สอดคล้องกับความรู้สึกของเราเองจริง ๆ

มันก็อาจจะไม่ใช่ปัญหาที่เราจะต้องเอามาจัดการ แต่เมื่อใดก็ตาม ที่เรารับรู้ว่าสิ่งที่เราทำมันขัดแย้งกับความรู้สึก และความคิดของเราเอง

นั้นก็อาจจะเป็นปัญหาที่เราจะต้องหยิบยกขึ้นมา เพื่อแก้ไขมันและดูแลตัวเองให้มากขึ้น เพื่อให้ตัวเราเองไม่สูญเสียตัวตนที่แท้จริงของเราเองที่อยู่ข้างในด้วยเหมือนกัน 

หากแคร์คนอื่นมากกว่าตัวเอง…?

บางคนนอกจากการต้องการความรัก และเป็นอย่างที่คนอื่นอยากจะให้เป็น และบางคนก็อาจจะแคร์ความรู้สึกของคนอื่นมากจนเกินไป จนลืมที่จะกลับมาดูแลความรู้สึกของตัวเองกันก่อนด้วยเหมือนกัน 

การที่เราเอาใจใส่ความรู้สึกของคนอื่นเป็นเรื่องที่ดี แต่บางครั้งเราก็ต้องกลับมาถามตัวเองด้วยเหมือนกันว่าเราคิดถึงความรู้สึกของตัวเราเองแล้วหรือยัง

ว่าเรารู้สึกอย่างไรกับสิ่งที่คนอื่นอยากให้เราทำหรือว่าอยากให้เราเป็น การดูแลความรู้สึกของตัวเอง ไม่ได้หมายความว่าเราต้องดูแลตัวเองทำตามใจของเราเอง หรือว่าการแสดงตัวตนของเราออกมาอย่างสุดโต่ง

แต่จุดนี้หมายถึงเราจะต้องเข้าใจความต้องการของเราเอง และแสดงมันออกมาได้อย่างเหมาะสม การดูแลใส่ใจตัวเองที่แท้จริง คือการไม่ละทิ้งตัวตนที่แท้จริงของเราเอง

หรือไม่ปล่อยความต้องการของตัวเองไปตามสิ่งที่ต้องการรอบตัวมากเกินไป

แน่นอนว่าไม่มีใครเข้าใจหรือว่ารู้ว่าตัวตนของตัวเองเป็นคนอย่างไรได้เต็มร้อย แต่บางคนอาจจะเข้าใจตัวเองในบางมุมแต่กับอีกบางมุมก็ยังทำตามความต้องการวิ่งตามความคาดหวังของคนอื่น

แต่สุดท้ายก็ไม่ควรปล่อยให้ตัวตนของเราถูกกลืนไปกับทุก ๆ เรื่อง

บางคนอาจจะกลัวและไม่กล้าที่จะแสดงออกมาในตัวตนของตัวเองจริง ๆ เพราะอาจจะคิดว่า เป็นสิ่งที่ยอมรับได้ กับบางคนก็ไม่สามารถเป็นตัวของตัวเองได้ เพราะว่าสภาพแวดล้อมที่บีบให้ต้องทำ อาทิเช่น

• ที่ทำงาน 
• โรงเรียน 

หรือแม้กระทั่งกับคนรักเอง บางทีก็หลงลืมไปด้วยเหมือนกัน เพราะเรากลัวที่เค้าจะไม่ยอมรับ หรือว่าไม่ได้รับความรักตอบเช่นกัน 

การเป็นตัวเองในแบบที่เราอยากเป็นหรือทำตามความต้องการของตัวเองที่แท้จริง จนไม่หลงลืมตัวตนของเราเองไปกับกระแสสังคม หรือว่าไปกับการถูกกลืนจากสภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวของเราเอง

มันอาจจะเป็นเรื่องที่ยากมาก ๆ แต่การทำเพื่อคนอื่นจนมากเกินไปกว่าที่เขาควรจะได้ มันก็ไม่ได้มีประโยชน์อะไรที่เราจะทำไปการเป็นตัวเองในแบบที่เราอยากจะเป็ จนไม่หลงลืมตัวเองไปกับกระแสสังคม

หรือไปกับการถูกกลืมจากสภาพแวดล้อมมันอาจจะเป็นเรื่องที่ยากเพราะการทำตัวให้นิ่งกับสิ่งรอบตัว มันอาจจะต้องใช้ความพยายามอย่างมาก 

เพราะฉะนั้นการที่เราเป็นตัวเอง ไม่จำเป็นต้องทวนกระแสน้ำหรือไม่จำเป็นต้องต่อต้านกับสังคมที่อยู่  เพียงแต่ว่าเราจะอยู่ตรงนั้นแบบไหน ให้เป็นเราได้ในแบบที่เราเป็นจริง ๆ

และตัวเราเองก็ไม่ได้รู้สึกต่อต้าน หรือว่าอึดอัด ในขณะเดียวกันตัวเราเองก็ต้องให้เกียรติคนอื่น ๆ ที่อยู่ร่วมกันกับเราเช่นกัน 

จิตใจของคนเราเป็นสิ่งที่ยากจะหยั่งถึง เมื่อเราคิดมาถึงจุดนี้ อาจจะต้องทบทวนตัวเองกันก่อน ว่าชีวิตของเรา หรือว่าการที่เราเป็นเราอยู่ ณ ปัจจุบันนี้

มันเป็นตัวตนที่แท้จริงของเราเองแล้วหรือยัง หรือว่าเรากำลังถูกกลืนไปกับความคาดหวัง หรือว่าการต้องการเป็นที่ยอมรับของคนอื่นอยู่หรือเปล่า