ไม่เศร้า ไม่ทุกข์ ไม่รู้สึกอะไรเลย ไร้ความรู้สึก ความด้านชาทางความรู้สึก หรือที่เรียกว่า Emotional Numbness คืออะไร ? จะรับมืออย่างไรในวันที่รู้สึก Emotional Numbness เป็นหนักแค่ไหนถึงควรพบแพทย์ ?

ไร้ความรู้สึก ความด้านชาทางความรู้สึก Emotional Numbness 

Numb แปลว่า ชา เวลาเราชาที่แขนขา เราจะไม่มีความรู้สึก หลายคนเลยอาจจะเข้าใจคำว่า Emotional numbness หรือ ความรู้สึกชาทางอารมณ์ ว่าเป็นการที่เราไม่มีความรู้สึกอะไรเลย ไม่สุข ไม่เศร้าอีกต่อไป

ในมุมมองของนักจิตบำบัด Emotional numbness ไม่ใช่การที่เราไม่มีความรู้สึกอะไรแล้ว แต่เป็นกลไกป้องกันทางจิตใจอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นเพื่อรับมือกับช่วงที่เราต้องเผชิญกับอารมณ์ความรู้สึกต่าง ๆ ที่ถาโถมเข้ามา

โดยการ shut down หรือ freeze ทุกอย่างไว้ระยะหนึ่ง อธิบายได้ว่าเป็นความรู้สึกว่างเปล่า ความรู้สึกเฉยชากับประสบการณ์ต่าง ๆ ในชีวิต เพื่อป้องกันตัวเองเท่านั้น ไม่ใช่ภาวะทางจิต

แต่เป็นสิ่งหนึ่งที่เกิดขึ้นจาก การมีภาวะทางจิต เช่น PTSD , การใช้เสพเสพติด , หรือแม้กระทั่งมีเรื่องที่ทำให้เครียดหรือกังวลในชีวิตประจำวัน 

ไร้ความรู้สึก ความด้านชาทางความรู้สึก เกิดจากอะไร

1. ความเครียดและฮอร์โมน

2. PTSD หรือ โรคเครียดหลังเกิดเหตุการณ์สะเทือนใจ

3. การสูญเสียคนที่รัก

4. การล่วงละเมิดทางจิตใจหรืออารมณ์

5. ความผิดปกติของบุคลิกภาพ

อาการของ Emotional numbness

บทความจาก Phychcentral บอกว่า 12 สัญญาณของ Emotional numbness มีดังนี้ 

1. ขาดการเชื่อมต่อจากตัวเองและผู้อื่น

2. ไม่สามารถเชื่อมโยงในด้านอารมณ์และความสัมพันธ์กับคนรอบข้างได้

3. สูญเสียความสนใจในสิ่งที่เคยชอบ

4. รู้สึกไร้ซึ่งอารมณ์ใด ๆ ทั้งด้านบวกและด้านลบ ไม่ว่าสถานการณ์จะรุนแรงเพียงใด

5. เชื่อว่าตัวเองไม่มีอารมณ์  ความรู้สึกก็ได้มีอะไรสำคัญ

6. การขาดการดูแลหรือความห่วงใยต่อผู้อื่น หรือเหตุการณ์ในชีวิตของตัวเอง

7. ค่อนข้างที่จะไม่มีสามธิ หรือจะจดจ่อกับอะไรได้ยาก

8. เหนื่อยล้าอย่างต่อเนื่อง

9. ขาดแรงจูงใจทั่วไป

10. ไม่แคร์ ไม่กังวล กับอะไรที่จะเกิดขึ้นในชีวิต

11. ค้นหาความรู้สึกบางอย่าง แต่วิธีนั้นอาจทำร้ายตัวเอง

12. เราไม่สามารถรู้สึก หรือแสดงอารมณ์ต่อสถานการณ์นั้น ๆ ได้

กำลังเผชิญกับ ความด้านชาทางความรู้สึก หรือไม่

1. รีเช็คตัวเอง

แบบทดสอบสำหรับรีเช็คตัวเองด้วย ชื่อว่า the glover numbing scale มี 35 ข้อ สำหรับประเมินว่าเรากำลังตกอยู่ในภาวะ Emotional numbness หรือหรือไม่

2. สำรวจสาเหตุและแก้ให้ตรงจุด

Emotional numbness เกิดขึ้นจากหลากหลายสาเหตุ เช่น ถ้าเป็นผลมาจากภาวะทางจิต ไม่ว่าจะเป็นซึมเศร้า  หรือ PTSD กรณีนี้จำเป็นจะต้องพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยและบำบัด

วิธีรับมือเบื้องต้น อาการของไร้ความรู้สึก ความด้านชาทางความรู้สึก

1. ยอมรับความรู้สึกตัวเอง

อารมณ์ความรู้สึก เป็นอะไรที่ยิ่งหนียิ่งหนักขึ้น การกลับมาอยู่และยอมรับกับสิ่งที่เป็นจึงสำคัญมาก นักจิตวิทยา Rawlinson บอกว่า ‘อารมณ์เปรียบเหมือนอุโมงค์ เราต้องเดินผ่านไปถึงจะพบกับแสงสว่างที่ปลายทาง’

2. จดบันทึก

สำหรับคนที่ไม่ถนัดกับการทบทวนความรู้สึกตัวเอง แค่ลองเขียนออกมาดู ลองตั้งชื่อให้กับสิ่งที่ตัวเองเป็นดู

3. ออกกำลังกาย

ออกกำลังกายอาจจะเป็นวิธีการที่ฟังดูน่าเบื่อ จืดชืด แต่อยากพูดถึงเพราะเป็นกิจกรรมที่ให้ประโยชน์หลายอย่าง นอกจากจะช่วยให้สุขภาพดีแล้วยังเป็นอีกวิธีที่ทำให้ได้ระบายอารมณ์ที่อัดอั้นออกมาด้วย 

การรักษาโดยการพบนักบำบัด

เมื่อเราพบนักบำบัดหรือ นักจิตวิทยาแล้ว ขั้นตอนแรกในกระบวนการบำบัดคือ การหาสาเหตุของอาการชาทางอารมณ์นักบำบัดสามารถช่วยระบุสาเหตุที่แท้จริงของการบาดเจ็บ

และหาวิธีที่ดีกว่าในการรับมือกับประสบการณ์และอารมณ์ที่มากเกินไป ดร. เมนเดซกล่าวว่าเป้าหมาย หลักของจิตบำบัดคือการกระตุ้นความเข้าใจในปัญหาและเปิดเผยทางเลือก

ในการแก้ปัญหาที่ได้ผลและมีประสิทธิภาพ จิตบำบัดอาจสนับสนุนการเรียนรู้และการใช้เครื่องมือการเผชิญปัญหา มีประสิทธิผล

ที่มา :

a therapist explains why emotional numbness isn’t the same as feeling nothing

Why Do I Feel Numb?

Emotional Numbness: Definition, Causes & How to Deal With It

Understanding Emotional Numbness

What Is Emotional Numbness?

12 Signs Someone May Be Emotionally Numb