ความรู้สึกว่างเปล่า ไม่รู้ว่าจะใช้ชีวิตต่อไปอย่างไรในแต่ละวัน ชีวิตไร้จุดมุ่งหมายปลายทาง ประเด็นความว่างเปล่าแบบนี้ในทางจิตวิทยาเรียกว่า ประเด็นการมีอยู่ในตัวของเรา เป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนสามารถประสบพบเจอได้

Alljit ร่วมกับคุณวันเฉลิม คงคาหลวง (นักจิตวิทยาการปรึกษา) เจ้าของแฟนเพจ Trust.นักจิตวิทยาการปรึกษา

ความรู้สึกว่างเปล่า : ประเด็นการมีอยู่ทางตัวตน

บางคนที่รู้สึกว่าตัวเองว่างเปล่าอาจจะรู้สึกว่าตัวเองป่วยเป็นซึมเศร้าหรือเปล่า กำลังเป็นโรคทางจิตเวชหรือเปล่า ประเด็นการมีอยู่ทางการมีตัวตน มีโครงสร้างมาจากครอบครัว ต่อยอดมาถึงสภาพสังคมการทำงาน จนไปถึงการที่เราไม่เห็นคุณค่าของตัวเอง

บางคนมีภาวะนี้ตอนป่วยเป็นโรคจิตเวช บางคนเริ่มต้นจากการมีภาวะนี้เฉย ๆ แล้วเปลี่ยนไปเป็นโรคทางจิตเวชก็มี หรือบางคนที่ไม่ได้เป็นจิตเวชก็มีภาวะนี้ได้เช่นกัน 

เรื่องนี้เป็นการมองเห็นคุณค่าของตัวเอง เมื่อใดก็ตามที่เรามองเห็นคุณค่าของตัวเอง ใช้ชีวิตของคุณค่าของตัวเอง เราจะมองเห็นเลยว่าสิ่งที่เราทำให้คุณประโยชน์แก่ตัวเราได้อย่างไรบ้าง ให้กับผู้อื่นบ้าง และสิ่ง ๆ นั้นจะเป็นคำตอบว่าเราใช้ชีวิตอยู่เพื่ออะไร

แต่เมื่อไหร่ก็ตามการมองเห็นคุณค่าในตัวเองน้อยมาก ก็ทำให้เราไม่รู้ว่าเราจะใช้ชีวิตอยู่ต่อไปเพื่ออะไร

ระดับภาวะการมีอยู่ของตัวตน

บางคนอาจจะเจอภาวะการมีอยู่ในระดับที่เบา คือยังสามารถใช้ชีวิตได้ปกติ สามารถทำงานได้ สามารถใช้ชีวิตกับผู้อื่นได้ แต่ก็ยังคอยตั้งคำถามกับตัวเองเสมอ ไม่รู้ว่าสิ่งที่ทำอยู่ทำไปเพื่ออะไร ถามกับตัวเองว่าจะอยู่ไปเพื่ออะไร

คนบางคนก็กลบเกลื่อนความรู้สึกตรงนี้โดยแสดงออกทางการกระทำที่หวือหวาบ้าง ทำอะไรที่ตื่นเต้นหวาดเสียว หรือการมีพฤติกรรมที่ทำให้ทำให้รู้สึกมีอะไรกับชีวิตมากขึ้น

แต่ในขณะบางคนที่เจอสภาวะว่างเปล่าขั้นรุนแรง พยายามกลบความว่างเปล่าเท่าไหร่ก็ไม่อยู่ จุด ๆ นี้จะต้องไปพบนักจิตแพทย์ เพราะการที่จะจัดการทุกอย่างได้ด้วยตัวเองจะยากสำหรับคนที่กำลังเจอกับประเด็นว่างเปล่าขั้นรุนแรง 

แก้ไข ความรู้สึกว่างเปล่า ด้วยตัวเอง

การแก้ไขด้วยตัวเองสำหรับบุคลที่ไม่อยากไปพบจิตแพทย์ สามารถทำได้แต่จริง ๆ แล้วการพบจิตแพทย์สามารถแก้ปัญหาได้ตรงจุดมากกว่า เพราะจะลงลึกไปในด้านจิตใจ

แต่จะมีอีกกรณีหนึ่งคือบุคคลที่ไม่ได้มีเบสิคที่แย่ พื้นฐานทางชีวิต ครอบครัว จิตใจอยู่ในระดับกลาง ๆ เพียงแต่อาจจะขาดภาวะที่มีใครมาชื่นชมและยินดีให้แก่เขา

คนอื่นอาจจะชมเขาในมุมมองที่เขาไม่ต้องการ ทำให้เขายังรู้สึกขาดการมีตัวตนและคุณค่าในตัวเอง ในลักษณะนี้เปรียบเหมือนว่ามีของอยู่แต่มองไม่เห็นเลยทำให้รู้สึกเหมือนขาด

มองเห็นคุณค่าในสิ่งที่เราทำ

ทำการยอมรับกับสิ่งที่เราได้ทำลงไป ไม่ว่าจะเป็นเรื่องงานหรือการใช้ชีวิต ตั้งคำถามกับตัวเองว่าสิ่งที่เราทำ เราชอบไหม เราทำได้ดีหรือยัง สิ่งที่เราทำเราสามารถให้ประโยชน์แก่คนอื่นอย่างไรได้บ้าง

การได้รับการยอมรับจากคนอื่น จะทำให้เราสามารถมองเห็นคุณค่าของเราทำให้เราสามารถทดแทนความว่างเปล่าของเราได้ 

ความรู้สึกว่างเปล่าที่เราได้เจอ เราสามารถแก้ไขได้ด้วยการไปพบจิตแพทย์

ในกรณีที่เรารู้ตัวว่าสิ่งที่เราพบเจอขั้นรุนแรง เราไม่สามารถควบคุมตัวเราให้หาเป้าหมาย หรือสิ่งที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของเราได้ 

แต่ในกรณีที่เราสามารถแก้ไขได้ด้วยตัวเอง เราสามารถมองหาคุณค่าในตัวเองได้จากเรื่องเล็กน้อยที่เราทำ อาจจะเป็นคำชมจากคนอื่น หรือข้อดีของตัวเองถึงแม้จะเป็นข้อเล็ก ๆ

ก็สามารถนำมายีดเหนี่ยวมาหล่อเลี้ยงจิตใจของเราได้การตั้งเป้าหมายในชีวิตก็สามารถช่วยให้ความรู้สึกว่างเปล่าเราน้อยลงได้เช่นกัน