อิคิไก ใช้อธิบายความรื่นรมย์และความหมายของชีวิต อิคิ คือ ชีวิต ไก คือ เหตุผล

อิคิไก เป็นคำธรรมดาทั่วไปที่คนในญี่ปุ่นใช้กันในชีวิตประจำวัน การที่เราจะใช้คำว่า อิคิไก

ไม่จำเป็นว่าเราต้องประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานก็ได้ อิคิไก เป็นคำที่เปิดกว้างที่หมายถึงว่าการ ยอมรับความแตกต่างความหลากหลายของชีวิต

เป็นคำที่มีความเสมอภาค เปิดกว้างสำหรับทุกคน อิคิไก คือสิ่งที่อยู่รอบตัวเราตั้งแต่ตื่นนอน เช่น อากาศดี ๆ อาหารอร่อย คำชม

หรือคำติที่ทำให้เราดีขึ้น สิ่งที่ดีงามเหล่านี้เราสามารถมีความสุขและชื่นชม นี่แหละคือ อิคิไก

การเริ่มต้นเล็ก ๆ 

ในหนังสืออิคิไกได้พูดถึงข้อดีของการตื่นเช้า  ฮิโรกิ ฟูจิดะ พ่อค้าปลาทูน่าในตลาดปลาชื่อดังของโตเกียว เขาตื่นตั้งแต่ตีสอง

และเตรียมออกไปทำงานทุกวัน เพราะต้องการได้ปลาตัวที่ดีที่สุดสำหรับลูกค้าของเขา ซึ่งฮิโรกิ ฟูจิดะ ได้ทำแบบนี้ทุกวันเป็นเวลา 10 ปี

ถ้าตื่นสายวัตถุดิบที่ดีจะหมด เมื่อหมดคนที่มากินก็จะได้วัตถุดิบที่ไม่ดี อาหารไม่อร่อย จากสิ่งที่เป็นพื้นฐานง่าย ๆ การตื่นเช้า

การได้ลงมือทำทีละขั้นตอนปั้นซูชิ สั่งสมไปเรื่อย ๆ ทำให้เกิดความสุข คนกินมีความสุข คนปั้นก็มีความสุข 

การปลดปล่อยตัวเอง

ฮิโรกิ ฟูจิดะ ไม่ยึดติดว่าเขาเคยทำอะไรหรือเป็นใครมาก่อน เขาคิดว่าตอนนี้เขามีหน้าที่ทำซูชิให้ดีที่สุดในแบบของเขาก็พอ

การที่เขาคิดแบบยอมรับตัวเองและปลดปล่อยตัวเองในหน้าที่ของเขา จะเกิดสภาวะลื่นไหลเกิดขึ้น

จนสิ่งอื่นใดก็ไม่มีความสำคัญ “มีความสุขกับงานที่ทำ” เป็นเป้าหมายในตัว ไม่ใช่ต้อง “ทนทำ” 

เวลาที่ได้ทำในสิ่งที่ชอบสิ่งที่ถูกใจจะเกิดภาวะ Flow เกิดขึ้นรู้สึกตัวอีกทีเวลามันผ่านไปไวเหลือเกิน

ความสอดคล้องและยั่งยืน

การเป็นมนุษย์การกระทำของเราต้องสอดคล้องกับธรรมชาติ และมนุษย์ด้วยกันเอง

เช่น ตัวอย่างของ ฮิโรกิ ฟูจิดะ ที่ตื่นเช้า เวลาเดินไปซื้อวุตถุดิบที่ตลาด เขาจะทักทาย “อรุณสวัสดิ์” ด้วยภาษาญี่ปุ่นว่า “โอฮาโยะ”

พร้อมสบตากับผู้เกี่ยวข้อง ด้วยความรู้สึกดี ๆ ก็ช่วยกระตุ้นระบบการให้รางวัลสมอง มีผลให้ระบบควบคุมการหลั่งฮอร์โมนดีขึ้น ส่งผลให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายดีขึ้น

ความสุขกับสิ่งเล็ก ๆ

ฮิโรกิ ฟูจิดะ ‘ความสุขกับสิ่งเล็ก ๆ’ คือการปั้นซูชิที่อยู่ตรงหน้า

จากการตื่นเช้าแล้วเริ่มต้นด้วยสิ่งที่หอมหวาน การดื่มน้ำชาหรือกาแฟ ชมวิวที่สวยงามระหว่างทาง กินขนมที่ชอบ

สมองจะหลั่งสารโดปามีน ที่ตอกย้ำพฤติกรรมการตื่นตัวของร่างกาย เพื่อรับรางวัลด้วยเครื่อง เป็นความสุขเล็ก ๆ แบบง่าย ๆ ที่เริ่มต้นด้วยบรรยากาศดี ๆ ทุกเช้า

การอยู่ตรงนี้ ตอนนี้

‘การอยู่ตรงนี้ ตอนนี้’ อยู่กับปัจจุบัน ไม่ติดกับอดีตหรือกังวลในอนาคต จะทำให้เกิดสภาวะลื่นไหล ถูกตัดขาดจากสิ่งรบกวนต่าง ๆ ของโลกภายนอก

และใจจดใจจ่อมีสมาธิเช่น พ่อค้าอยู่กับการปั้นซูชิตรงหน้าเพียงอย่างเดียว เกิดสภาวะลื่นไหลและทำให้ได้สร้างผลงานที่มีคุณค่า และมีความหมาย ที่รู้สึกได้ในขณะที่ทำในปัจจุบัน

เสาหลัก 5 ประการ สามารถนำมาปรับใช้ในชีวิตได้ยังไง

สิ่งสำคัญของ อิคิไก คือ การที่เรายอมรับตัวเอง อิคิไกไม่จำเป็นต้องเกี่ยวข้องโดยตรงกับอาชีพการงานในชีวิตของเรา

อิคิไกให้คำตอบว่าใจเย็นๆ ไม่ต้องสุดไม่ต้องขนาดนั้น แค่เราต้องยอมรับตัวเราเอง และมองหาสิ่งที่ทำให้เรามีความสุขจริง ๆ  แบบยั่งยืน

ในวัยทำงาน ถ้ารู้สึกว่างานที่ทำไม่ได้สร้างความสุขเท่าคุณลุงขายซูชิ ลองหางานอดิเรกอย่างอื่นไหมมาเติมเต็มความสุขเหล่านั้นแทน

งานอดิเรกที่เรารู้สึกว่าเราพอจะสนุกกับชีวิตได้บ้าง ไม่ได้ห่อเหี่ยวแต่มีเรื่องให้แฮปปี้ในแต่ละวัน 🙂