ไม่ว่าจะเหนื่อยกับเรื่องอะไรมา แค่นอนหลับก็ทำให้ทุกอย่างดีขึ้น แต่ถ้านอนมากเกินไป แปลว่าเราขี้เซาหรือซึมเศร้ากันแน่ พฤติกรรมการ นอนมากเกินไป ของเราอาจจะกำลังบอกอะไรกับเราอยู่ก็ได้ 

เสพติดการนอน นอนมากเกินไป อันตรายกว่าที่คิด

ความผิดปกติของการนอน 

ปกติเเล้วมนุษย์จะต้องนอนประมาณ 7-8 ชั่วโมงต่อวัน เพื่อร่างกายที่เเข็งเเรงและเพื่อให้ร่างกายทำงานได้ปกติ แต่ถ้านอนมากหรือน้อยเกินจะส่งผลให้ทั้งร่างกายและจิตใจเราผิดปกติ

แต่ความต้องการของร่ายกายแต่ละคนอาจแตกต่างกันไป การจะรู้ได้ว่าร่างกายต้องการการนอนวันละกี่ชั่วโมง ต้องหมั่นสังเกตตัวเอง ว่าวันที่เราตื่นมาแล้วสดชื่น วันนั้นเรานอนไปกี่ชั่วโมง 

สภาวะหรือโรคเกี่ยวกับการนอน 

สภาวะหรือโรคที่เกี่ยวข้องกับการนอน แบ่งออกเป็น 2 แบบหลัก ได้แก่ 

1. Dyssomnias เกี่ยวกับคุณภาพและปริมาณของการนอน                                 

• Insomnia นอนไม่หลับ                                          
• Hypersomnia นอนมากเกินไป                             
• Circadian rhythm sleep disorder ง่วงนอนช้า    

2. Parasomnias เกี่ยวกับสรีระและการตื่นตัว

• Nightmare disorder ฝันร้าย จำความฝันได้
• Sleep terror disorder สะดุ้ง ผวา 
• Sleepwalking disorder ลุกเดินโดยไม่รู้ตัว

นอนมากไปอาจเป็น โรคนอนเกิน

เป็นโรคที่หลับเกินพอดี นอนเท่าไรก็ไม่พอ ง่วงนอนตลอดเวลา รวมถึงงีบหลับระหว่างวันหลายครั้ง  โรคนี้ไม่ได้เกิดจากพฤติกรรม ความรู้สึกขี้เกียจ หรือนิสัยส่วนตัว

แต่เกิดจากโรคทางร่างกายหรือจิตใจ จุดสังเกตที่เอาไว้เช็คตัวเองได้เบื้องต้น คือ สิ่งที่เป็นอยู่กระทบชีวิตประจำวันหรือไม่ ถ้าใช่ อาจจะต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพิ่มเติม

อาการโรคนอนเกิน

1. ง่วงตลอดเวลา 

นอนมากกว่า 8 หรือ 10 ชั่วโมงขึ้นไป เสมือนเป็นนักนอน ยิ่งช่วงกลางวันจะมีอาการง่วงแบบรุนแรง ถึงจะงีบหลับก็ไม่รู้สึกสดชื่น 

2. ตื่นยาก

ขอเรียกว่า นักดื่มด่ำกับการนอน คือ เสพติดการนอนมากจนตื่นได้ยากในตอนเช้า

3. เฉื่อยชา ไร้ชีวิตชีวา

ด้วยความที่รู้สึกว่าตัวเองนอนไม่พออยู่ตลอด ส่งผลให้ตื่นมาแล้วไม่รู้สึกสดชื่น นอกจากนี้การตื่นแล้วไม่ลุกไปไหน จะยิ่งทำให้เฉื่อย ไร้ชีวิตชีวา 

4. กินน้อยแต่อ้วนง่าย 

มนุษย์ถูกสร้างมาให้ทำกิจกรรมเพื่อเผาผลาญและนอนเพื่อหยุดพัก แต่ถ้านอนมากเกินไป ถึงแม้จะกินน้อย แต่ไม่ได้ขยับร่างกายเผาผลาญ ทำให้อ้วนง่าย

5. หงุดหงิดง่าย วิตกกังวล 

แน่นอนว่าถ้าเราพักผ่อนไม่พอ ง่วง ส่งผลต่ออารมณ์แน่ๆ อารมณ์เราจะไม่คงที่ มีอะไรเข้ามากระทบก็หงุดหงิดละ เจออะไรนิดหน่อยก็กังวล กระสับกระส่าย

6. สมองช้า ความคิดไม่แล่น ความจำไม่ดี 

เวลาง่วงจะทำสิ่งต่าง ๆ ได้ช้าลง ไม่มีสมาธิจดจ่อกับสิ่งต่าง ๆ รอบตัว เพราะไม่ใช่แค่ร่างกายอย่างเดียวที่หมดแรง สมองก็หมดแรงด้วยเช่นกัน 

7. พูดจาไม่รู้เรื่อง วกวน มึนงง 

เป็นเรื่องของความสามารถการสื่อสาร ยิ่งง่วงมากเท่าไหร่ยิ่งพูดไม่รู้เรื่องเท่านั้น บางทีพูดอะไรออกไปอาจจะจำไม่ได้ด้วย

8. อาการซึมเศร้า

เมื่อพฤติกรรมการอนมากเกินไปสะสมต่อเนื่องและเป็นระยะเวลานาน จะส่งผลให้มีสภาวะซึมเศร้าได้

สาเหตุโรคนอนเกิน 

1. อดนอน

การอดนอนเป็นระยะที่ยาวนาน อาจจะทำให้เกิดความง่วงและความเหนื่อยล้ามากๆ จนร่างกายต้องการการพักผ่อนแบบไม่รู้จบ

2. นาฬิกาชีวิต

สำหรับผู้ที่ต้องทำงานกะดึก เวลานอนอาจจะปรับเปลี่ยนได้ยาก การต้องใช้ชีวิตในเวลากลางคืนอาจจะส่งผลต่อการนอนและสุขภาพร่างกายได้

ผลกระทบ โรคนอนเกิน

• กระทบต่อการทำงานและการเข้าสังคม
• คุณภาพการใช้ชีวิตลดลง
• มีโอกาสการเกิดอุบัติเหตุสูงขึ้น

การป้องกันและการรักษา โรคนอนเกิน

สุขภาพการนอนที่ดี ขึ้นอยู่กับไลฟ์สไตล์ อาจต้องปรับการใช้ชีวิตเพื่อเปลี่ยนพฤติกรรมการนอน

1. รักษาการนอนหลับที่ดี 

• นอนให้เป็นเวลามากขึ้น
•  รักษาความสบาย ความสะอาด
• ดูเรื่องอากาศ แสงสว่าง เสียงรบกวน

2.รักษาการกินที่ดี

• รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่
• หลีกเลี่ยงชา กาแฟ แอลกอฮอลล์

3.ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

• แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อตรวจร่างกาย
• จิตแพทย์ นักจิตวิทยา ในกรณีที่ความเครียดหรือภาวะทางจิตใจอื่น ๆ ส่งผลให้มีพฤติกรรมการนอนเปลี่ยนแปลงไป

นอนมากเกินไป หรือ ซึมเศร้า

จะรู้ได้อย่างไร ว่าที่เป็นอยู่ แค่นอนมากเกินไป หรือ กำลังเป็นโรคซึมเศร้า 

1. สังเกตอาการร่วม

อ้างอิงข้อมูลจากเว็บไซต์ Sleep foundation ว่า โรคซึมเศร้ากับการนอนมากเกินไปสัมพันธ์กัน คือ โรคซึมเศร้าจะทำให้การนอนผิดปกติ

จุดโฟกัสของอาการโรคซึมเศร้าไม่ใช่แค่เรื่องการนอนอย่างเดียว แต่จะมีความคิดลบ ความรู้สึกลบ อารมณ์ลบ โดยเฉพาะอารมณ์เศร้า

2. สังเกตและเรียนรู้เกี่ยวกับความผิดปกติเกี่ยวกับการนอน

นอนมากเกินไป อาจไม่ใช่เพราะโรคซึมเศร้า แต่เพราะเป็นโรคเกี่ยวกับการนอน เช่น โรคนอนมากเกิน Hypersomnia เป็นต้น

หรืออยู่ในภาวะติดง่วงที่เรียกว่า Excessive daytime sleepiness คือ มีความง่วงนอนระหว่างวันที่มากเกินไป ต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

3. สังเกตว่ากระทบกับชีวิตประจำวันหรือไม่ 

การถามตัวเองว่า ยังใช้ชีวิตประจำวันได้ปกติหรือเปล่า ช่วยให้ประเมินตัวเองได้เบื้องต้น แต่ถ้าเริ่มกระทบกับชีวิตประจำวันต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

ที่สำคัญ คือ การจะรู้ได้ว่าเราตกอยู่ในสภาวะของโรคซึมเศร้าหรือไม่ ต้องมาจากการวินิจฉัยของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น ก่อนที่การนอนที่เป็นวิธีการพักผ่อนจะทำร้ายเรา อย่าลืมใส่ใจดูแลตัวเองกันด้วยนะคะ

อ้างอิง

hypersomnia

ความผิดปกติด้านการนอน

sleep-disorders