ทำไมเวลา ฝนตก หรือสภาพอากาศเปลี่ยนแปลง ส่งผลให้เรามีความรู้สึกที่แตกต่างออกไป สภาพอากาศส่งผลต่อความรู้สึกของเราจริงไหม?

บทความนี้ Alljit ร่วมกับ คุณรัชดาภรณ์ ศรีวิลัย นักจิตวิทยาคลินิก พูดคุยทุกประเด็นในเรื่องสุขภาพใจ ทำไมฤดูกาลถึงมีผลต่อความรู้สึกของเรา

ทำไมพอ ฝนตก ถึงรู้สึกเศร้ากว่าเดิม?

โดยปกติมนุษย์จะตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมรอบตัวอยู่แล้ว เช่น ในตอนกลางคืน หรืออยู่ในที่มืด ๆ เงียบ ๆ เราจะได้ยินเสียง มองเห็นหรือรับรู้สิ่งภายนอกอื่น ๆ น้อยลง ส่งผลให้เราจะกลับมาได้ยินเสียงของตัวเอง

รับรู้ความคิดของตัวเองมากขึ้น เมื่อนำมาเทียบเคียงกับตอนฝนตก ก็คือตอนที่ท้องฟ้าเริ่มมืดลง หรือเราต้องอยู่ในห้องคนเดียวเพราะออกไปไหนไม่ได้ ซึ่งบางคนอาจจะนำไปเชื่อมโยงกับประสบการณ์ส่วนตัว เช่น การกลัว

เมื่ออยู่คนเดียว กลัวเสียงฟ้าร้อง ซึ่งความกลัวนี้เองที่จะนำพาตัวเราไปสู่ความรู้สึกเหงาได้

ถ้ากลัวฟ้าร้องมาก ๆ มีวิธีจัดการไหม?

ความกลัวของคนเกิดจากการเชื่อมโยงประสบการณ์ในอดีตเช่น คนที่กลัวเสียงฟ้าร้อง แท้จริงแล้วอาจจะเคยมีประสบการณ์ที่ไม่ดีเกี่ยวกับฟ้าผ่า เมื่อเวลาฝนตกฟ้าร้อง ใจจะคิดต่อว่าฟ้าจะผ่า

วิธีรับมือคือต้องค้นหาต้นตอของความกลัวที่แท้จริงให้เจอ ถ้าสิ่งไหนสามารถหลีกเลี่ยงได้ก็ควรหลีกเลี่ยง หรือถ้าสิ่งไหนไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้อย่างเช่น ฟ้าร้องฟ้าผ่า ต้องตระหนักว่ายังไงเราก็ต้องเผชิญกับมัน

อาจจะต้องฝึกที่จะเผชิญแทนที่จะหลีกหนี ซึ่งอาจจะเริ่มต้นจากการลองทนอยู่ในสถานการณ์นั้น ๆ แล้วกลับมาคิดกับตัวเองว่า สิ่ง ๆ นั้นทำอันตรายเราได้จริงไหม ทำได้ขนาดไหน

เช่น เมื่อเราอยู่ในบ้านยังไงฟ้าก็ไม่ผ่าเรา เราก็ไม่เห็นต้องกลัว อย่างนี้เป็นต้น

ทำไมเวลา ฝนตก ถึงขี้เกียจมากกว่าเดิม?

ในเวลาที่ฝนตกหรือช่วงที่มีอากาศเย็นลงนั้น ทำให้ร่างกายมนุษย์ตอบสนองต่ออุณหภูมิที่ลดต่ำลง ส่งผลให้การไหลเวียนของเลือดต่ำลง ร่างกายเคลื่อนไหวช้าลง ทำให้รู้สึกว่าตัวเองขี้เกียจ

เวลา ฝนตก อากาศหนาว ทำให้คนตกหลุมรักง่ายขึ้นไหม?

อย่างที่กล่าวในตอนต้น เมื่อเราอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีสิ่งเร้าจากภายนอกลดลง ส่งผลให้เราอยู่กับความคิดของตัวเองมากขึ้น ก็อาจจะทำให้เรารับรู้ความรู้สึกของตนเองมากขึ้น อ่อนไหวมากขึ้น

ก็มีความเป็นไปได้ที่จะเกิดความรู้สึกรักใครได้ง่ายขึ้นนั้นเอง

ช่วงฤดูกาลที่เปลี่ยนไปส่งผลต่อภาวะอารมณ์เศร้าหรือไม่

งานวิจัยของต่างประเทศกล่าวว่า เวลากลางวันกลางคืนมีผลต่อการทำงานของสมองในการหลั่งสารสื่อประสาท ในบางช่วงของฤดูหนาวที่เวลากลางคืนมากกว่ากลางวัน ส่งผลให้ร่างกายหลั่งสาร เมลาโทนิน ผิดปกติซึ่ง

ร่างกายจะหลั่งสารนี้ในเวลากลางคืนเพื่อให้ร่างกายเกิดความต้องการนอนหลับ

และยังมีสารอีกชนิดที่ร่างกายหลั่งในเวลากลางคืนคือ ซีโรโทนีน ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับการควบคุมและจัดการภาวะอารมณ์ เมื่อร่างกายหลั่งสารสื่อประสาทผิดเวลา

เพราะสภาพแวดล้อมภายนอกกระตุ้นก็อาจส่งผลต่อการแสดงอารมณ์ของเราได้

ทำไมเวลา ฝนตก เราถึงคิดถึงใครสักคน?

น่าจะเกิดจากประสบการณ์ส่วนบุคคล เพราะเรามักเชื่อมโยงตนเองจากเหตุการณ์ที่เคยเกิดขึ้น เช่น บางคนนึกถึงเหตุการณ์กับคนรักในอดีตได้ในช่วงที่ฝนตก เพราะบางช่วงที่ฝนตก

เราจะพบเจอกับอุปสรรคความยากลำบากที่เคยผ่านมาด้วยกัน นี่ก็เป็นอีกสาเหตุที่เราจดจำช่วงเวลานั้นได้ดีกว่าช่วงเวลาอื่น

เวลาได้กลิ่นฝนแล้วทำไมรู้สึกดี มีสมาธิ?

อาจเกิดขึ้นได้กับบางคนที่ระบบประสาทสัมผัสดีกว่าบุคคลทั่วไป เช่น รับกลิ่นได้เร็ว ทำให้เชื่อมโยงกับอารมณ์ได้เร็วกว่าคนอื่น หรือบางคนนำไปเชื่อมโยงกับความเงียบ ความมืด ก็ทำให้เกิดสมาธิได้