ในทางจิตวิทยาทุกคนสามารถ คิดมาก ได้ เพราะคนเราเกิดมาพร้อมระบบการคิด วิเคราะห์ และมีเหตุผลของตัวเอง แต่การคิดมากอาจจะต้องสำรวจดูว่า เราคิดมากแค่ไหน? ยาวนานเกินไปไหม?

 

การคิดมากไปกระทบกับระบบการใช้ชีวิตประจำวันหรือไม่?

 

บทความนี้ Alljit ร่วมกับ คุณรัชดาภรณ์ ศรีวิลัย นักจิตวิทยาคลินิก พูดคุยทุกประเด็นในเรื่องสุขภาพใจ อาการคิดมาก เป็นคนที่ชอบคิดมากจนนอนไม่หลับ มีวิธีแก้ไขอย่างไร

 

สาเหตุของความ คิดมาก มาจากสาเหตุต่าง ๆ ดังนี้ 

1. ความกลัว เพราะ กลัวการตัดสินจากคนอื่น เราเลยคิดทบทวนอยู่ตลอดเวลา ว่าจะทำแบบนี้ดีไหม,เรื่องที่กำลังจะเกิดขึ้นจะเป็นอย่างไรบ้าง 

2. Perfectionist ชอบความเป๊ะ ทุกอย่างจะต้องออกมาสมบูรณ์แบบ จะทำให้เราคิดเยอะมากกว่าปกติ โดยคนประเภทนี้จะไม่ค่อยมีความยืดหยุ่น จึงทำให้คิดซ้ำ วนไปวนมาบ่อยครั้ง

3. คนอ่อนไหวง่าย ไวต่อความรู้สึก คนลักษณะนี้จะคิดมาก เช่น ถ้าทำแบบนี้เขาจะคิดอย่างไร ถ้าฉันพูดแบบนี้ออกไปจะโอเคไหมนะ คิดถึงตัวคนอื่นตลอดเวลา 

การที่เรา คิดมาก แล้วไม่จัดระบบความคิดของเราให้ดี จะเกิดส่งผลกระทบต่อร่างกาย ภาวะอารมณ์ รวมไปถึงการเข้าสังคมเช่นกัน 

คนคิดมาก มี 2 รูปแบบ 

 

1. คิดถึงอดีต 

วันนั้นน่าจะทำแบบนี้ รู้อย่างนี้ทำแบบนี้ดีกว่า เรามักจะคิดทบทวนถึงเรื่องที่ผ่านมาแล้ว เพื่อตำหนิตัวเองในวันนี้ 

 

2. คิดถึงอนาคต 

ถ้าเกิดแบบนี้ขึ้นจะต้องเป็นแบบนี้แน่ ๆ เลย ตีความอนาคตไปก่อน ตั้งสมมติฐานในอนาคตว่าจะต้องเป็น 1 2 3 ตามที่คิดไว้ การคิดที่ติดอยู่กับอนาคตมากไปจะทำให้มุมมองของเราแคบลง 

คิดมาก กับ วิตกกังวล แตกต่างกันอย่างไร 

ความคิดมาก คือ ความคิด ความวิตกกังวล คือ อารมณ์  ซึ่งหลาย ความคิด นำไปสู่อารมณ์ และอารมณ์นำไปสู่ความคิดได้เช่นเดียวกัน  ทั้งสองความรู้สึกนี้เชื่อมโยงกัน 

ความวิตกกังวล

ความวิตกกังวล คือสิ่งที่ไม่ได้อยู่ตรงหน้า อาจจะเป็นสิ่งที่อยู่ในอดีตหรือในอนาคตก็ได้  ซึ่งเป็นอารมณ์ ๆ หนึ่งเพื่อประคองให้เราระมัดระวังตัวเองมากขึ้น ในทางจิตวิทยามองว่า วิตกกังวลมีทั้งข้อดีและข้อเสียเกิดขึ้นได้

 

สำคัญคือต้องมีให้พอดี  หากเรามีความวิตกกังวลมากเกินไป จนไปกระทบกับการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น กระทบปัญหาการนอนหลับ กังวล และระแวงเกินเหตุจนไม่สามารถตัดสินใจได้ ก็สามารถนำไปสู่ภาวะวิตกกังวลได้  

วิธีรักษาภาวะวิตกกังวล 

สำรวจที่อาการก่อนว่าเกิดอะไรขึ้นบ้าง อาการเป็นอย่างไร เพราะที่มาอาการของแต่ละคนไม่เหมือนกัน

 

การรักษาหลัก ๆ มี 2 วิธี  

 

1. รักษาด้วยยา เพื่อปรับสารสื่อประสาทของความกลัวที่หลังมากกว่าปกติ 

 

2. การทำจิตบำบัด โดยผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้ผู้รักษาค่อย ๆ ลงไปหาความกังวลของตัวเองเพื่อหาสาเหตุและจัดการกับความกังวลนั้น 

สิ่งที่เป็นผลกระทบของภาวะวิตกกังวล

1. ปัญหาการนอนหลับซึ่งส่งผลกระทบต่ออารมณ์

2. ขาดความมั่นใจในตนเอง จนไม่กล้าตัดสินใจ 

3. ขาดสมดุลทางด้านจิตใจ 

วิธีรับมือกับ ความคิดมาก หรือ การวิตกกังวล

อยากให้เริ่มสังเกตตนเองว่ากังวลกับสิ่งใดได้บ้าง และจับอาการของตนเองให้ได้ หากเราเริ่มจับความคิดของตนเองได้แล้ว จากนั้นลองมองหาสิ่งรอบ ๆ ตัวดู โฟกัสไปในสิ่งที่อยู่ตรงนั้น

 

หรือกำหนดลมหายใจตัวเองเพื่อดึงตนเองมาอยู่กับปัจจุบันให้ได้มากที่สุด และดูว่าเราสามารถควบคุมอะไรได้บ้าง อะไรเป็นสิ่งที่อยู่เหนือการควบคุม เพื่อจัดลำดับความคิดของตนเอง