ในสังคมเรามีเรื่องอะไรแปลก ๆ ที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องธรรมดา แต่พอมันเกิดบ่อย ๆ ก็กลายเป็นเรื่องไม่ธรรมดา เช่น การที่ใครหลาย ๆ คน เห็นคนอื่นดีกว่า คนใกล้ตัว และมักจะชื่นชมคนนอกได้ง่ายกว่าคนที่อยู่ใกล้ตัว

พอเป็นแบบนี้แล้วใครหลาย ๆ คนก็จะตามมาด้วยความรู้สึกเศร้า เสียใจและน้อยใจ… บทความนี้ Alljit Podcast X รัชดาภรณ์ ศรีวิลัย นักจิตวิทยาคลินิก พูดคุยทุกประเด็นในเรื่องสุขภาพใจ 

“เห็นคนอื่นดีกว่าทุกอย่าง แต่กับคนใกล้ตัว ไม่เคยมองเห็นคุณค่า” อาจจะมีบางอย่างที่ถูกซ่อนอยู่หลังพฤติกรรมของการที่เขาเห็นคนอื่นดีกว่าครอบครัว คนนอกดีทุกอย่างแต่คนใกล้ตัวทำอะไรก็ไม่ถูกใจเลย

การปรับตัวตามสภาพแวดล้อม

ตามหลักของนักจิตวิทยาที่พูดเรื่องของพฤติกรรมมนุษย์บอกไว้ว่า มนุษย์เรามีความสามารถในการปรับเปลี่ยน มีความสามารถในการเผชิญกับสถานการณ์แล้วเปลี่ยนแปลงตัวเองได้อย่างรวดเร็ว

เพราะฉะนั้นมนุษย์เราจะแตกต่างกันไปตามสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ตามสถานที่ ตามสภาพแวดล้อมในปัจจุบันที่เรากำลังเผชิญอยู่

ถ้าเราลองสังเกตกับตัวเองว่าเวลาที่เรามีการเปลี่ยนที่อยู่ เปลี่ยนกลุ่มเพื่อน เปลี่ยนที่ทำงาน ตัวเราเองก็มีการเเสดงพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไปตามสถานที่ เพราะตัวเราเองต้องสร้างกลไกเพื่อให้ตัวเราเองอยู่รอดในสังคมได้ 

ทำไมเรามักจะ เห็นคนอื่นดีกว่า คนใกล้ตัว?

1.คิดว่าความสัมพันธ์ของตัวเองและคนใกล้ตัวแข็งแกร่ง

เขาอาจจะคิดว่าความสัมพันธ์ของตัวเองกับคนใกล้ตัวเป็นความสัมพันธ์ที่แข็งแกร่งมากๆ ไม่ว่าเขาจะทำอะไรหรือเเสดงพฤติกรรมอะไรออกมา ก็จะได้รับการให้อภัยอยู่ดี คนเหล่านั้นก็จะเข้าใจและยินดีรับพฤติกรรมของเขาอยู่ดี

พอเขามีมุมมองเเบบนี้ ทำให้หลายๆครั้ง เขาก็มักจะพูดจาหรือเปรียบเทียบคนใกล้ตัวให้ดูแย่กว่าคนนอกสายตาของเขา เช่น ดูลูกบ้านนั้นสิ เขาเก่ง เขาดี พอเป็นแบบนี้เป็นเหมือนแรงผลักดัน แต่จริงๆแล้วมันทำให้รู้สึกแย่มากกว่า

2.ระมัดระวังคนนอกเพราะเขาเป็นใครไม่รู้

เขาอาจจะมองว่าคนนอกเป็นใครก็ไม่รู้ เลยต้องระมัดระวังตัวเองอยู่เสมอเลย ซึ่งแตกต่างจากคนใกล้ตัวหรือคนในครอบครัวที่เขาไม่ต้องระวังตัวเองเลย อยากจะเป็นอะไรก็ได้ พูดอะไรก็ได้ ทำอะไรก็ได้

มันก็เลยทำให้เขาขาดการควบคุมหรือการยับยั้งตัวเองในการพูดจาจนทำให้เรารู้สึกแย่ หรืออาจจะมองเห็นมุมดี ๆ ของคนนอกบ้าน แต่กับคนในบ้านมองยังไงก็ไม่เห็นข้อดีเลย

3.มองว่าคนใกล้ชิดสามารถทนกับคำพูดและการกระทำของเขาได้

เขาอาจจะมองว่าคนใกล้ชิดหรือคนในครอบครัวสามารถทนกับคำพูด ทนกับพฤติกรรมที่ไม่น่ารักของเขาได้ เขาก็เลยรู้สึกว่าก็เเสดงออกแบบที่เขาเป็น แสดงออกแบบที่เขาอยากจะเป็น

วิธีรับมือและโอบกอดความสัมพันธ์นี้

1.ถอยออกมาสักก้าว

ลองถอยตัวเองออกมาจากความรู้สึกแย่ๆ ถอยออกมาอยู่กับตัวเองและลองสังเกตตัวเองว่าคำพูดแบบไหน คีย์เวิร์ดอะไรที่ฟังเเล้วทำให้เรารู้สึกว่าเขาดีกับคนนอกกว่าเราเสมอเลย

ถ้าเราจับประเด็นกับตัวเองได้ว่าเรารู้สึกอย่างไรกับคำพูดเหล่านั้น มันคือความรู้สึกแบบไหน จากคำพูดอะไร

มันจะทำให้ตัวเราสามารถหลีกเลี่ยงการกระทบจากคำเหล่านั้น เราก็จะได้ถอยกลับมาอยู่กับตัวเอง หาพื้นที่ให้ตัวเองได้หายใจและเซฟความรู้สึกของตัวเราเอง

2.ฟังและตอบสั้นๆ

ถ้าเราไม่สามารถหลีกหนีคำพูดเหล่านั้นได้จริง ๆ เราก็แค่ฟังและตอบเขากลับไปสั้น ๆ ว่า “เรารับรู้แล้ว” แต่ไม่ต้องไปคุยในเรื่องของรายละเอียด หรือถกเถียงกับเขาว่าเราไม่ได้เป็นแบบนั้น เราไม่ใช่แบบนี้

การที่เราถกเถียงกับเขาแบบนั้นก็จะยิ่งทำให้สถานการณ์แบบนั้นมันแย่ลง

3.ทำความรู้จักตัวเอง

การทำความรู้จักตัวเองเป็นสิ่งที่ดีมาก ๆ ถ้าวันนึงเรารู้สึกว่าเราฟังอะไรมาแล้วทำให้เรารู้สึกแย่ รู้สึกเศร้าใจ รู้สึกไม่ดีกับคนในครอบครัวที่เขามักจะเห็นคนนอกดีกว่าเรา ถ้าเรารู้จักตัวเองดีว่าเราเป็นแบบไหน

เวลาที่เราได้ยินคำพูดไม่ดีกับเรามา เราก็จะกลับมาสำรวจตัวเราได้ว่า เราเป็นอย่างไร เราเป็นแบบที่เขาพูดหรือเปล่า สุดท้ายเเล้วถ้าเรารู้จักตัวเอง ไม่ว่าใครจะพูดอะไร ไม่ว่าใครจะเปรียบเทียบเราว่าอะไร ตัวเราเองจะรู้ดีที่สุดว่าเราเป็นแบบนั้นหรือเปล่า