อยู่ในสังคมเพื่อนที่คุยกันเรื่องของชีวิตทีไรจะรู้สึกตัวเล็กลงทุกที… รู้สึกเหนื่อยเหมือนใช้พลังงานไปเยอะมาก ๆ อาจจะถึงเวลาแล้วที่เราจะต้องกลับมาทบทวนตัวเองว่าเป็นคน ” Low Self-Esteem ” หรือไม่?
พลังงานน้อย เพราะ Low Self-Esteem
การที่เราเป็นคนพลังงานน้อย หลายคนอาจจะคิดว่าเป็นเพราะเราทำกิจกรรมที่นำมาซึ่งการเสียพลังงาน แต่จริงๆ แล้วการที่เราเป็นคนพลังงานน้อยอาจจะมาความคิดของเราได้
Self-Esteem คืออะไร
Self-Esteem คือ การมองเห็นคุณค่าในตัวเองโดยรวม เป็นความคิดเห็นของเราที่เกี่ยวกับตัวเราเอง เรามองตัวเองอย่างไร ซึ่ง Self-Esteem จะครอบคลุมปัจจัยต่าง ๆ ได้แก่
1. ความรู้สึกถึงอัตลักษณ์ (Identity)
2. ความมั่นใจในตัวเอง (Self-confident)
3. การรับรู้ถึงความสามารถและความรู้สึกของการเป็นส่วนหนึ่ง
Low Self-Esteem และ High Self-Esteem
Self-Esteem เป็นมากกว่าการชอบตัวเองโดยทั่วไป แต่ยังหมายถึงการเชื่อว่าตัวเองสมควรได้รับความรักและการเห็นคุณค่าของความคิด ความรู้สึก และเป้าหมายของตัวเราเองอีกด้วย
Self-Esteem ไม่ได้ส่งผลต่อความรู้สึกหรือการปฏิบัติต่อตัวเองเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อแรงจูงใจในการใช้ชีวิตแบบที่เราต้องการและด้านอื่น ๆ ในชีวิตด้วย Self-Esteem มี 2 รูปแบบ ดังนี้
1. Low Self-Esteem
คนที่มีการมองเห็นคุณค่าในตัวเองในระดับที่ต่ำ มีมุมมองในแง่ลบต่อตนเอง
2. High Self-Esteem
คนที่เห็นคุณค่าในตัวเอง ภูมิใจในจุดเเข็งของตัวเอง มีมุมมองในแง่บอกแก่ตนเอง
Self-Esteem สำคัญอย่างไร
ความแตกต่าง คือ คนที่มี High self-esteem จะมุ่งโฟกัสไปที่การเติบโตและการพัฒนา ในขณะที่คนที่มี Low self-esteem จะโฟกัสที่การไม่ทำผิดพลาดในชีวิต
เพราะงั้น Self-Esteem จึงสำคัญ เป็นสิ่งที่ทุกคนมีและควรที่จะมองเห็น เพราะ self-esteem จะส่งผลต่อหลายด้านในชีวิต เช่น การตัดสินใจ ความสัมพันธ์ อารมณ์
1. ไม่ต้องตามหาคุณค่านั้นจากใคร
ถ้าเราเห็นคุณค่าในตัวเองมากพอ เราจะไม่ต้องตามหาจากใคร เราจะไม่ต้องยอมทนอยู่กับความสัมพันธ์ Toxic เพียงเพราะอยากที่จะมีคุณค่าในสายตาคนอื่น
2. มองเห็นเป้าหมายในชีวิต
เราจะรู้ว่าเราจะทำอะไร 1 วันจะทำอะไร อาทิตย์นี้จะทำอะไร เดือนนี้จะทำอะไร เพราะ Self-Esteem มีผลต่อแรงจูงใจและแรงบันดาลใจที่จะเผชิญกับความท้าทาย
3. มีความสามารถในการจัดการกับปัญหา
เพราะถ้าเราเห็นคุณค่าในตัวเอง เราจะตระหนักรู้ได้ว่า เรามีศักยภาพและความสามารถมากพอในการจัดการกับปัญหา สถานการณ์ และสิ่งต่างๆ ในชีวิตที่ผ่านเข้ามาได้
4. ดีต่อความสัมพันธ์
พอเรารับรู้ถึงคุณค่าของตัวเอง เราจะเข้าสังคมและอยู่กับคนอื่นอย่างเป็นธรรมชาติ โดยที่ไม่ได้ไปเรียกร้องการยอมรับ เรียกร้องการเห็นคุณค่า ให้คนอื่นอึดอัด ซึ่งดีต่อความสัมพันธ์
Self-Esteem VS Self-Confidence
การรับรู้คุณค่าของตัวเอง คือ การรับรู้ว่าเรามีคุณค่าในตัวเองจากการแค่มีชีวิตอยู่บนโลกใบนี้ แต่ความมั่นใจในตัวเอง คือ การมีความกล้าในการทำสิ่งต่าง ๆ เพราะเรารู้ว่าเรามีความสามารถมากพอ
นอกจากนี้ ความมั่นใจในตัวเองจะเชื่อมโยงกับการไว้วางใจในตัวเองว่าสามารถประสบความสำเร็จได้ ยิ่งมีประสบการณ์มาก ยิ่งมั่นใจมาก แต่ Self-Esteem เกิดจากประสบการณ์และความสัมพันธ์
Self-Esteem กับ Self-Confidence อาจไม่ได้เกิดขึ้นพร้อมกันเสมอไป คนมั่นใจอาจสงสัยในคุณค่าของตัวเองได้ แต่อาจจะเป็นไปได้ว่า เมื่อเรามั่นใจอาจช่วยเพิ่มความรู้สึกภาคภูมิใจโดยรวมได้
เราเป็นคน Low Self-Esteem หรือเปล่า
ลองรีเช็คตัวเองว่ามีความรู้สึกแบบนี้ไหม?
1. ขาดความมั่นใจในการเป็นตัวเองและในการทำสิ่งต่าง ๆ
2. รู้สึกว่าตัวเองไม่มีความสามารถมากพอ
3. รู้สึกว่าไม่มีใครรัก
4. กลัวการทำผิดพลาด
5. กลัวการทำให้คนรอบข้างผิดหวัง
ลองรีเช็คว่ามีอาการแบบนี้ไหม?
1. อ่อนไหวต่อคำวิพากษ์วิจารณ์ทั้งจากตัวเองและคนอื่น
2. แยกตัวจากสังคม
3. ต่อต้าน ก้าวร้าว
4. จมอยู่กับปัญหามากเกินไป
5. มีอาการทางกายหรือพฤติกรรมที่ไม่ดีต่อสุขภาพ
สาเหตุที่ทำให้มี Low Self-Esteem
1. ประสบการณ์ที่ไม่ดีในอดีต
ประสบการณ์ต่างๆ เช่น การถูกลงโทษ ถูกกลั่นแกล้ง ถูกข่มเหง หรือถูกละเลย เป็นประสบการณ์ที่รุนแรง เด็กที่เคยได้รับการกระทำเหล่านี้จะมีมุมมองทางลบต่อตัวเอง
2. ขาดความอบอุ่น ความรัก การชื่นชม และการให้กำลังใจ
การขาดพลังงานบวกที่เพียงพอ ไม่ได้รับความรักหรือเเรงเสริมที่ทำให้พวกเขารู้สึกว่า ตัวเองดีพอ ตัวเองพิเศษ หรือตัวเองเป็นที่รัก เขาอาจจะจดจำว่าตัวเองไม่ดีพอได้
3. ล้มเหลวเกี่ยวกับการตอบสนองต่อความคาดหวังของผู้อื่น
ความผิดพลาดและผิดหวังเป็นสิ่งที่ทำให้เราได้เรียนรู้ แต่หลายคนกลับนำอดีตมาทำร้ายตัวเองในปัจจุบัน ซึ่งสำหรับหลายคน ความประสบความสำเร็จเชื่อมกับการมีคุณค่า
4. เกิดจากการไม่เป็นส่วนหนึ่ง
การเป็นส่วนหนึ่งเป็นความต้องการในการเอาชีวิตรอด การแตกต่างหรือไม่เหมือนใครโดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงวัยรุ่น อาจส่งผลกระทบอย่างมากต่อการรับรู้ถึงตัวตนของตนเอง
ปัจจัยภายนอก
1. เปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น
2. คำพูดหรือการปฏิบัติจากคนรอบข้าง
ปัจจัยภายใน
1. พันธุกรรม
2. รูปแบบความคิด
3. การคาดหวังกับตัวเองที่มากเกินไป
4. ไลฟ์สไตล์ที่แตกต่างจากค่านิยมและความเชื่อทางสังคม
อะไรคือตัวขับเคลื่อน Low Self-Esteem
1. ความเชื่อหลักที่มีต่อตัวเราเอง : ไร้ค่า ขี้แพ้ ไม่ดีพอ
2. การสร้างกฎเกณฑ์ในชีวิตเพื่อปกป้องเราจากความเชื่อหลักของตัวเอง : ต้องใช้ชีวิตด้วยการทำให้คนอื่นพอใจ
3. พูดกับตัวเองในเชิงวิพากษ์วิจารณ์ : เมื่อเราทำให้คนอื่นไม่พอใจ เราคือคนที่ล้มเหลว
4. มีการคาดการณ์เกี่ยวกับตัวเองในทางลบ : เราอาจจะถูกเกลียดหรือไม่ได้รับการยอมรับถ้าไม่สามารถทำตามที่คาดหวังได้
Low self-esteem สัมพันธ์กับพลังงาน
1. พลังงานน้อยเพราะเหนื่อยจากการพยายามทำสิ่งต่าง ๆ เพื่อให้ตัวเองดูมีคุณค่า
2. พลังงานน้อยเพราะเหนื่อยจากการซึมซับอารมณ์ทางลบ เช่น โกรธ เศร้า และอารมณ์อื่น ๆ ที่หนักหน่วง
ผลกระทบจาก Low Self-Esteem
1. ไม่มีความสุข
2. กลัวความล้มเหลว ไม่กล้าตัดสินใจ
3. ส่งผลต่อปัญหาสุขภาพจิต เช่น โรคซึมเศร้า ความผิดปกติของการกิน โรคกลัวสังคม
4. นำไปสู่ภาวะต่าง ๆ ได้หลายอย่าง เช่น imposter symdrome , burnout , dead inside
5. ส่งผลต่อสุขภาพกาย ต่อเนื่องจากการมีปัญหาสุขภาพจิต เพราะทั้งสองอย่างเชื่อมโยงกัน
6. กระทบกับความสัมพันธ์ หลายคนจะแยกตัว ทำให้ความสัมพันธ์กับคนรอบข้างไม่ใกล้ชิดสนิทกันเหมือนเดิม
วิธีการก้าวข้าม Low Self-Esteem
1. ลดการเปรียบเทียบ
2. ตั้งเป้าหมายเล็ก ๆ สร้างแรงจูงใจ
3. ไม่เอาบรรทัดฐานคนอื่นมาตัดสินตัวเอง
4. ระบุความเชื่อลบๆ เกี่ยวกับตัวเองออกมา แล้วถามตัวเองใหม่
5. เขียนสิ่งดี ๆ เกี่ยวกับตัวเอง และเขียนสิ่งดี ๆ ที่คนอื่นพูดถึงเรา
6. ยอมรับในตัวเอง ไม่ต้องพยายามจะทำอะไร ไม่ต้องพยายามจะเป็นใครสักคนก็ได้
7. พาตัวเองไปอยู่กับคนที่เห็นคุณค่าของเรา รักเราในแบบที่เราเป็นจริง ๆ ปล่อยคนที่ไม่เห็นคุณค่าของเราออกไป
8.ออกไปทำสิ่งใหม่ อาจทำให้ได้รู้จักตัวเองมากขึ้น ไปจนถึงค้นพบความสามารถ ความสนใจ ที่ซ่อนอยู่ในตัวเราเอง
ก่อนที่จะเห็นคุณค่าใคร อย่าลืมที่จะเห็นคุณค่าของตัวเอง 🙂
ที่มา :
11 Signs of Low Self-Esteem
What’s the Difference between Self-Esteem and Self-Confidence?
Low Self-Esteem
Raising Low Self-Esteem
Genetic and environmental factors affecting self-esteem from age 14 to 17: a longitudinal study of Finnish twins
Post Views: 3,001