เคยไหม? รู้สึกไม่ดีเวลาที่บางสิ่งบางอย่างไม่สมบูรณ์แบบอย่างที่ใจต้องการ กลัวความล้มเหลว ทำให้ไม่กล้าทำสิ่งต่าง ๆ ในชีวิต… เรากำลังเป็น Perfectionist หรือเป็น ” โรคกลัวความไม่สมบูรณ์แบบ ” นะ?

ไม่ชอบความไม่สมบูรณ์แบบและกลัวความล้มเหลว

โรคกลัวความไม่สมบูรณ์แบบ คืออะไร? 

จาก Cleveland clinic โรคกลัวความไม่สมบูรณ์แบบเรียกว่า Atelophobia (Fear of imperfection) 

1. คนที่กลัวว่าจะทำบางสิ่งบางอย่างผิดพลาด ทำให้เขาหลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่รู้ว่าตัวเองจะทำไม่สำเร็จ 

2. คนที่โหยหาความสมบูรณ์แบบในทุกเรื่อง ตัดสินตัวเองและตั้งเป้าหมายด้วยมาตรฐานที่ไม่ยึดกับความจริง 

ที่มาของคำว่า โรคกลัวความไม่สมบูรณ์แบบ

Atelophobia มาจากคำว่า Atelo ที่แปลว่า ไม่สมบูรณ์แบบ และ Phobia ที่แปลว่า ความกลัวต่อบางสิ่งบางอย่างที่เฉพาะเจาะจง เป็นรูปแบบหนึ่งของโรควิตกกังวล (Anxiety disorder)

จาก APA กล่าวว่า Phobia เป็นความกลัวที่มีลักษณะสำคัญคือ ต่อเนื่องยาวนานและไม่สมเหตุสมผล ทำให้บุคคลพยายามหลีกเลี่ยงและเกิดความเครียด เมื่อต้องเจอกับสิ่งที่ทำให้กลัว

โรคกลัวความไม่สมบูรณ์ มีรูปแบบไหนบ้าง?

คนที่เป็นโรคนี้อาจจะมีลักษณะ ‘แบบใดแบบหนึ่ง’ หรือ ‘ทุกแบบ’ ขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของโรคและความแตกต่างระหว่างบุคคล เช่น 

1. ให้ความสำคัญกับการทำสิ่งต่าง ๆ ให้สมบูรณ์แบบ เช่น แก้งานแล้วแก้งานอีก ใส่ใจรายละเอียดจนเกินเหตุ 

2. อดทนเห็นอะไรที่ไม่สมบูรณ์แบบไม่ได้ เช่น ข้าวของวางเรียงไม่เรียบร้อย ต้องเรียงสี เรียงขนาด เป็นต้น

3. กลัวความล้มเหลว กลัวว่าทำไปแล้วผลจะออกมาไม่ดี ไม่สมบูรณ์แบบ ทำให้ไม่กล้าทำสิ่งต่าง ๆ ในชีวิต 

4. มีมาตรฐานสูงและมีเป้าหมายที่ไม่ยึดกับความเป็นจริง เช่น จะทำธุรกิจ แต่ไม่ทำซะที เพราะกลัวล้มเหลว

5. เปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่นในทุก ๆ ด้าน กลัวว่าจะแพ้คนอื่น กลัวว่าจะไม่สมบูรณ์แบบเหมือนคนอื่น

คนที่ชอบความสมบูรณ์แบบ และ โรคกลัวความไม่สมบูรณ์แบบ

2 อย่างนี้มีความแตกต่างกัน perfectionism เป็นบุคลิกภาพ แต่โรคกลัวความสมบูรณ์แบบ เป็นความผิดปกติทางจิตใจ คนที่เป็น perfectionist จะพยายามทำสิ่งต่าง ๆ ให้ดีที่สุด พยายามที่จะไม่ให้มีจุดบกพร่อง

แต่ถ้าเป็นโรคกลัวความไม่สมบูรณ์แบบ จะกลัวความผิดพลาด กลัวความล้มเหลว ทำให้หลีกเลี่ยงในการทำสิ่ง ๆ นั้นไปเลย ซึ่งจะกระทบกับชีวิตประจำวันมาก ๆ ทั้งชีวิตการเรียน การทำงาน ไปจนถึงความสัมพันธ์ 

โรคกลัวความไม่สมบูรณ์แบบ กระทบอย่างไร?

1. วิตกกังวล 

2. ภาวะซึมเศร้า

3. Self-esteem ต่ำ ไม่เห็นคุณค่าในตัวเอง

4. Panic attack เกิดอาการตื่นตระหนก กลัวไปหมด ควบคุมไม่ได้ 

รีเช็คตัวเอง เรามีโอกาสเป็น โรคกลัวความสมบูรณ์แบบ ไหม?

1. หลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่จะเกิดข้อผิดพลาด ถ้ารู้สึกไม่มั่นใจว่าจะทำได้อย่างสมบูรณ์แบบจะไม่ทำเลย

2. มีอาการกลัวความไม่สมบูรณ์แบบ 6 เดือนหรือมากกว่านั้น

3. มีความวิตกกังวลที่รุนแรง มีความคิดหมกมุ่นว่าตัวเองจะทำอะไรผิดพลาดและกลัวว่าจะทำให้คนอื่นผิดหวัง

4. ความกลัวนี้ส่งผลกระทบต่อทุก ๆ ด้านในการใช้ชีวิต การทำงาน การเรียน ความสัมพันธ์ ครอบครัว

5. ตั้งมาตรฐานของการกระทำไว้สูงมากจนไม่อยู่บนพื้นฐานความเป็นจริง

6. มองโลกในแง่ร้าย

7. มีอารมณ์ทางลบ อาจเป็นในทางเศร้าหรือโกรธ

8. หมดไฟ เหนื่อยล้า

9. ยอมรับคำติไม่ได้

10. โฟกัสอะไรที่อยู่ตรงหน้าไม่ได้เลยเพราะกลัวไปหมด

วิธีรักษา โรคกลัวความไม่สมบูรณ์แบบ

จริง ๆ แล้วโรคนี้ไม่มีเกณฑ์การวินิจฉัยอย่างชัดเจน ผู้เชี่ยวชาญจึงประเมินอาการด้วยคำถามเกี่ยวกับความกลัวของผู้ป่วย วิธีการรักษาจะมีหลากหลาย เช่น 

1. Cognitive Behavioral Therapy 

เปลี่ยนความคิดเพื่อให้พฤติกรรมเปลี่ยน เน้นแก้ความคิดที่เป็นปัญหา ถ้าสำหรับโรคนี้ คือจะต้องไปดูว่าเพราะอะไรถึงมองความผิดพลาดในแง่ลบมากกว่าที่จะมองว่าเป็นการเรียนรู้ 

2. Exposure therapy

พอรู้ว่าความคิดแบบไหนที่ทำให้รู้สึกกลัว ผู้บำบัดจะทำให้คุ้นชินกับความคิดนั้น ส่วนใหญ่วิธีนี้จะให้เผชิญกับสิ่งนั้น เพิ่มระดับความรุนแรงมากขึ้นเรื่อย ๆ ให้ชินไปทีละเล็กละน้อย 

3. Lifestyle modifications

ปรับรูปแบบการใช้ชีวิต กินดี ออกกำลังกาย นอนให้เพียงพอ จะช่วยปัดความคิดลบได้ นอกจากนี้การทำสมาธิจะช่วยในเรื่องของความวิตกกังวลและ panic attack อีกด้วย

4. Medication

การรักษาด้วยยา ตามจริงไม่มียาตัวไหนที่บรรเทาความกลัว แต่ยาจะเข้าไปช่วยลดอาการซึมเศร้าหรือวิตกกังวลที่เกิดจากการกลัวความไม่สมบูรณ์แบบ

ที่มา : 

Atelophobia (Fear of imperfection) 

Atelophobia: What is it, isn’t, plus how to overcome it