สมองเน่า เป็นธรรมเนียมที่ทุกช่วงสิ้นปี พจนานุกรมภาษาอังกฤษ Oxford Dictionary จะประกาศ ‘ศัพท์แห่งปี’ คำว่า Brain Rot หรือ สมองเน่า จากการใช้เวลาอยู่บนโลกออนไลน์มากเกินไป Learn & Share  จะมาพูดคุยกัน

การเลือกคำศัพท์แห่งปีนั้น Oxford จะอ้างอิงจากหลักฐานการใช้งานที่นำมาจากคลังคำศัพท์กว่า 26,000 ล้านคำที่อัปเดตอย่างต่อเนื่อง ซึ่งนำมาจากแหล่งข่าวต่าง ๆ ทั่วโลกที่ใช้ภาษาอังกฤษ

โดยมีแนวคิดเพื่อการสะท้อนอารมณ์และบทสนทนาที่ได้หล่อหลอมปี 2024  ช่วงสิ้นปีพจนานุกรมภาษาอังกฤษ Oxford Dictionary จะประกาศคำเด็ดๆ ที่ยกให้เป็น ‘ศัพท์แห่งปี’

และสำหรับปี 2024 คำศัพท์ที่มหาชนพร้อมใจกันโหวตให้ก็คือคำว่า Brain Rot เอาชนะศัพท์ฮอตที่เหลืออีก 5 คำ แต่ที่คำว่า Brain Rot ชนะเพราะได้รับเลือกโหวตจากคนบนโลกออนไลน์

และคำว่าสมองเน่ามีเปอร์เซ็นการใช้เยอะกว่าคำอื่นๆถึง 230% ทำให้ชนะผลใน oxford dictionary นั่นเอง ทำให้เห็นว่าคนบนโลกออนไลน์ก็เห็นด้วยกับคำนี้

Oxford Dictionary ให้นิยามความหมายของ Brain Rot ว่าเป็น ‘การเสื่อมถอยของสภาพจิตใจหรือสติปัญญาของบุคคล’ ซึ่งเกิดจากการเสพคอนเทนต์ที่ไร้ประโยชน์หรือ ไม่ประเทืองปัญญามากเกินไป

สมองเน่า เกิดขึ้นได้อย่างไร 

การเสพคอนเทนต์ที่ไม่มีคุณภาพทางเนื้อหา ทุกวันโดยไม่รู้ตัว แบบไร้จุดหมาย อีกทั้งจดจ่ออยู่กับหน้าจอมากเกินไปแทนที่จะออกไปใช้ชีวิตจริง

จนสมองของเราไม่ได้พัก หรือทำงานหนักและเต็มไปด้วยข้อมูลขยะ การเล่นโซเชียลที่นานเกินไปทำให้ตัวเองไม่โฟกัสกับสิ่งตรงหน้า สิ่งที่อยู่กับปัจจุบัน

พฤติกรรมการเล่นโซเชียล 

แคทเธอรีน มาร์ติน (Katherine Martin) ผู้อำนวยการฝ่ายผลิตภัณฑ์ของออกซ์ฟอร์ด กล่าว “ มีความวิตกกังวลเกิดขึ้นเกี่ยวกับการรักษาสมดลุที่เหมาะสมระหว่างโลกออนไลน์

และการไม่ได้สัมผัสกับโลกแห่งความเป็นจริง ”  อีไล อาร์วูด (Eli Harwood) นักจิตวิทยาบำบัดกล่าวไว้สิ่งนี้เน้นย้ำถึงปัญหาร้ายแรงที่อาจเกิดขึ้น โดยเฉพาะผลกระทบทางด้านปัญญาและปฏิสัมพันธ์ทางสังคม

เนื่องจากสมองของเด็กและวัยรุ่น นั้นมุ่งเป้าไปที่การเรียนรู้จากสิ่งรอบตัวและใส่ใจกับความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล  นักจิตวิทยาหลายท่านจึงเป็นห่วง พฤติกรรมการใช้โซเชียลของวัยรุ่น  

ดร. จูเลีย โคแกน (Julia Kogan) ดูเหมือนว่าปัญหาที่แท้จริงจะอยู่ที่ผลกระทบต่อความนับถือตัวเองและภาพลักษณ์ของร่างกาย ซึ่งอินเตอร์เน็ตต่างพากันยกย่องและนำเสนอภาพชีวิตในอุดมคติอยู่เสมอ

ด้วยเหตุนี้การเสพสื่อมากเกินไปอาจทำให้เกิดความไม่พอใจในตนเองและเชื่อว่าตนเองไม่ดีพอ  และทำให้เราแข่งขัน 

เช็คลิสต์อาการ 

–  ความจำแย่ลง: ลืมสิ่งต่างๆ ได้ง่าย ทั้งที่เพิ่งเกิดขึ้นไม่นาน

–  สมาธิสั้นลง: ไม่มีสมาธิจดจ่อกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้นาน ๆ

–  คิดวิเคราะห์ได้ไม่ดี: ตัดสินใจได้ยาก แก้ปัญหาได้ไม่ดีเท่าที่ควร

–  ขาดความคิดสร้างสรรค์: คิดอะไรใหม่ๆ ไม่ค่อยออก

–  วิตกกังวล และซึมเศร้า: เนื่องจากได้รับแต่ข้อมูลด้านลบ และขาดปฏิสัมพันธ์กับโลกภายนอก 

ห่างไกล สมองเน่า 

– ตั้งเวลาการเล่นโทรศัพท์ ถ้าหากเราเล่นเกินเวลาจะมีแจ้งเตือน

– หากิจกรรมอื่น ๆ ทำบ้าง เช่น อ่านหนังสือ ออกไปเจอเพื่อน

–  เลือกเสพคอนเทนต์ที่มีประโยชน์ ปัดผ่านสิ่งที่ไม่สนใจ

–  ฝึกคิดว่าสิ่งที่เห็นมันจริงหรือเปล่า หรือเป็นประโยชน์กับเราหรือไม่สำหรับข้อมูลนี้ 

การใช้เวลาอยู่กับธรรมชาติช่วยลดผลกระทบด้านลบของการใช้เวลาอยู่หน้าจอมากเกินไป เช่น อาการปวดตา ปวดเมื่อย และปัญหาด้านสมาธิ มีงานวิจัยพบว่า

ผู้ที่ใช้เวลา 120 นาทีต่อสัปดาห์อยู่ท่ามกลางบรรยากาศธรรมชาติจะมีสุขภาพที่ดีขึ้นและมีสุขภาพจิตที่ดีกว่าผู้ที่ไม่ได้สัมผัสกับธรรมชาติหรือผู้ที่ใช้เวลาน้อยกว่าสองชั่วโมงต่อสัปดาห์

ที่มา :

‘Brain rot’ named Oxford Word of the Year 2024

ปรากฏการณ์สมองเน่า ในยุคโซเชียล

การใช้เวลาดูเนื้อหาบนโลกออนไลน์ที่มี ‘คุณภาพต่ำ’