เราเป็นคน ” Toxic ” ไหม? ถือเป็นคำถามสำคัญ เพราะหลายครั้งเราเผลอโฟกัสที่คนอื่นจนลืมไปว่าบางทีเราอาจจะไม่น่ารักได้เหมือนกัน

นิสัย Toxic คืออะไร

นิสัย Toxic คือ นิสัยด้านมืด (Dark Triad) ที่สร้างความเครียดและความไม่พอใจให้กับผู้อื่น หรือคนที่มีพฤติกรรมที่เพิ่มแง่ลบและอารมณ์เสียให้กับชีวิตของคนอื่น

ส่งผลให้บรรยากาศรอบตัว Toxic ไปหมด คน Toxic อาจกำลังเผชิญกับความเครียดหรือปัญหาของตัวเอง แต่ไม่รู้วิธีจัดการอย่างเหมาะสมจนกระทบชีวิตคนอื่น

ในทางจิตวิทยา อธิบายไว้ว่า คนที่มีนิสัย Toxic คือ คนที่มีพฤติกรรมเป็นพิษต่อคนรอบข้าง มักเป็นผลมาจากการที่คนๆ นั้นเคยได้รับบาดเจ็บอย่างลึกซึ้งในช่วงชีวิต

แล้วพวกเขายังไม่สามารถจัดการกับความเจ็บปวด ความรู้สึกโหยหาคนเข้าใจ และปัญหาในชีวิตได้ จึงมักจะมีพฤติกรรมแบบ Over-Identify พยายามทำให้ตัวเองมีตัวตน

ไม่ว่าจะในแง่การเป็นเหยื่อจากเหตุการณ์ร้ายๆ ในชีวิต การเป็น Perfectionist เด่น เลอค่า หรือการเป็นผู้เสียสละที่น่าสงสาร และจะทำพฤติกรรมแบบนี้ซ้ำๆ แม้จะไม่ดีต่อสุขภาพจิต

รูปแบบของนิสัย Toxic 

แบ่งเป็น 3 ประเภท คือ

1. แมคคิเวลเลียน (Machiavellianism)

มีนิสัยชอบเอาเปรียบ หลอกใช้ และควบคุมคนอื่น 

2. ไซโคพาธี (Psychopathy)

มีนิสัยควบคุมอารมณ์ไม่ได้ ขาดความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น 

3. หลงตัวเอง (Narcissism)

มีนิสัยสนใจแต่ตัวเอง และคิดว่าตัวเองอยู่เหนือกว่าคนอื่น

รีเช็คตัวเอง 

1. สังเกตพฤติกรรมตัวเอง

สังเกตว่าเข้าข่ายหรือไม่ เปรียบเทียบจากรูปแบบของนิสัย Toxic ว่าตรงหรือไม่ตรงกับเราอย่างไร

2. สังเกตจากคนรอบข้าง

สังเกตว่าเขามีการตอบสนองอย่างไร เป็นไปในทางบวกหรือลบ หรืออาจจะถามคนรอบข้างอย่างตรงไปตรงมา

มีนิสัย Toxic แค่กับครอบครัว เพราะอะไร

เพราะครอบครัวคือคนใกล้ชิดที่สุดที่เราสามารถแสดงตัวตนทุกด้านออกมา เราคิดว่าพวกเขาคงรับได้ เพราะเราคือคนในครอบครัว ในเมื่อเขารักเรา ต้องรับทุกตัวตนเราได้

หรือบางคนอาจจะเห็นครอบครัวเป็นพื้นที่ safe zone จึงปลดปล่อยทุกอย่างออกมา โดยเฉพาะนิสัย Toxic ที่อาจจะทำร้ายจิตใจของคนที่เรารักและรักเราโดยที่ไม่รู้ตัว

หรือในอีกแง่มุมคือ คนในครอบครัวนั้นๆ อาจจะมีความสัมพันธ์ที่ไม่ดีต่อกันมาตั้งแต่ต้น แต่ละคนเลยแสดงพฤติกรรม toxic ต่อกันภายในครอบครัวก็สามารถเป็นไปได้

นิสัยไม่น่ารัก vs Toxic ต่างกันอย่างไร

นิสัยไม่น่ารักจะไม่ค่อยส่งผลกระทบในแง่ลบกับคนรอบข้าง แต่จะส่งผลกระทบต่อตัวเอง เพราะคนอื่นจะมองว่าเราไม่น่ารัก ไม่น่าคบหา

ส่วนนิสัย Toxic จะส่งผลกระทบในแง่ลบกับคนรอบข้าง ทำให้คนรอบข้างรู้สึกแย่ อึดอัด ไม่มีความสุข โดยที่ตัวเขาเองอาจจะไม่รู้ตัว

จะเปลี่ยนแปลงตัวเองได้ไหม ทำอย่างไร

เปลี่ยนแปลงได้ แต่ค่อนข้างยาก ต้องใช้เวลา และอาศัยผู้เชี่ยวชาญอย่างจิตแพทย์และนักจิตวิทยา

1. พูดคุยให้คำปรึกษา

2. การบำบัดรักษาจิตใจ

3. การสะท้อนตัวตนให้เขารับรู้ว่าตัวเองมีนิสัย Toxic

4. การปรับพฤติกรรมและ mindset ให้เป็นไปในทางที่ดีขึ้น

5. การให้ยาโดยจิตแพทย์ หากบุคคลนั้นมีอาการทางจิตเวช

การรู้ตัวให้เร็วเป็นเรื่องสำคัญ เพื่อไม่ให้นิสัย Toxic ทำร้ายตัวเราเองและผู้อื่น อย่าลืมหมั่นสำรวจตัวเองและเติมความสุขอยู่เสมอนะคะ 🙂